27 Δεκ 2014

Σχολικές διακοπές ή σχολική... συνέχεια;

Του Θεόδωρου Μπαρή
Αναπληρωτής Περιφερειακός Διευθυντής Εκπαίδευσης Δυτικής Ελλάδας

Σε όλες τις περιόδους των σχολικών διακοπών (είτε στις πιο σύντομες των Χριστουγέννων και του Πάσχα είτε στις μεγαλύτερες σε διάρκεια του καλοκαιριού) τα παιδιά μπορούν να ξεφύγουν από τις υποχρεώσεις του σχολείου, να ξεκουραστούν, να βρεθούν με τους φίλους τους, να παίξουν, να περάσουν χρόνο με τους γονείς και τους συγγενείς τους, να κάνουν βόλτες και εκδρομές, να δουν θέατρο, να πάνε σινεμά.

Τις ίδιες ακριβώς περιόδους ένα από τα βασικά άγχη που αντιμετωπίζουν οι γονείς είναι πώς θα διαχειριστούν την επαφή των παιδιών με το διάβασμα. Θα τα αφήσουν απολύτως ελεύθερα, χωρίς καμία επαφή με το σχολικό βιβλίο, ή θα προσπαθήσουν εξαρχής να το εντάξουν στην καθημερινότητα των διακοπών;

Υπάρχουν μερικές βασικές αρχές, οι οποίες —χωρίς να αποτελούν έτοιμες λύσεις— μπορούν να βοηθήσουν να οργανωθεί με εποικοδομητικό τρόπο ο χρόνος των παιδιών. Αυτές είναι οι εξής:

1. Τα παιδιά έχουν απόλυτη ανάγκη να ξεκουραστούν και να χαλαρώσουν

Όλα τα παιδιά δουλεύουν σκληρά στη διάρκεια της σχολικής χρονιάς, καθώς, εκτός από τις σχολικές δραστηριότητες, απασχολούνται και με αρκετές εξωσχολικές, όπως ξένες γλώσσες, μουσική και αθλητισμό. Αν αναλογιστούμε τις υποχρεώσεις στις οποίες καλούνται να ανταποκριθούν καθημερινά, θα διαπιστώσουμε ότι πολλές φορές το ημερήσιο πρόγραμμά τους είναι επιβαρυμένο περισσότερο και από αυτό των ενηλίκων. Τα παιδιά, επομένως, έχουν απόλυτη ανάγκη για ξεκούραση.

Άλλωστε, δε θα πρέπει να ξεχνάμε ότι οι διακοπές δεν εντάχθηκαν τυχαία στη ροή της σχολικής χρονιάς. Ο στόχος τους είναι ακριβώς να δώσουν την ευκαιρία στα παιδιά να επανακτήσουν την ενέργεια που χρειάζονται και να ξεκουραστούν από τις υποχρεώσεις, την πίεση και το άγχος της σχολικής πραγματικότητας, ώστε να επανέλθουν με νέες δυνάμεις στη συνέχεια της μαθητικής τους διαδρομής. Συνεπώς, το παιχνίδι και η αποχή από την πίεση των καθημερινών σχολικών υποχρεώσεων είναι κάτι παραπάνω από αναγκαία.

2. Σεβόμαστε τον ελεύθερο χρόνο τους

Οι διακοπές σημαίνουν το ίδιο για όλους, μικρούς και μεγάλους: Ελεύθερος χρόνος. Χρόνος που διατίθεται κατά βούληση, χρόνος ξεκούρασης και διασκέδασης, ύπνου, χαράς, παιχνιδιού και ξεγνοιασιάς. Αποτελούν και μια πολύ καλή ευκαιρία για τα μέλη της οικογένειας να βρεθούν όλοι μαζί και για περισσότερο χρόνο. Επομένως, οι γονείς μπορούν να αφιερώσουν ποιοτικό χρόνο στα παιδιά και να απολαύσουν μαζί τους κοινές δραστηριότητες, οι οποίες δένουν ακόμη περισσότερο τα μέλη της οικογένειας, καθώς τα παιδιά μπορούν να χαρούν τη γονική παρουσία και φροντίδα χωρίς χρονικούς περιορισμούς και πιέσεις για μελέτη και άλλα καθημερινά καθήκοντα.

3. Τα ενθαρρύνουμε να απολαύσουν την ανάγνωση λογοτεχνικών βιβλίων

Η επαφή των παιδιών με το διάβασμα μπορεί να συνεχιστεί με τα εξωσχολικά βιβλία, τα οποία δεν εμπεριέχουν το στοιχείο της «υποχρέωσης», γεγονός που τα καθιστά περισσότερο ελκυστικά. Το καλό εξωσχολικό βιβλίο μορφώνει, ψυχαγωγεί, ανοίγει περαιτέρω τους ορίζοντες των παιδιών στη σκέψη και τη φαντασία. Ωστόσο, είναι σημαντικό να τα ενθαρρύνουμε να επιλέγουν τα ίδια βιβλία που τα ενδιαφέρουν και να σεβόμαστε τις επιλογές τους, καθώς τα παιδιά έχουν δείξει ότι αγαπούν το βιβλίο όταν τους προσφέρεται ως μέσο χαράς και διασκέδασης. Αρκεί να σεβαστούμε τις απόψεις τους. Άλλωστε, δε θα πρέπει να ξεχνάμε ότι αν οι διακοπές συνεπάγονται την ανεμελιά και το παιχνίδι, το βιβλίο πρέπει να έχει παρόμοιο ρόλο.

4. Σεβόμαστε την προσωπικότητά τους

Δεν υπάρχουν έτοιμες λύσεις που μπορούν να εφαρμοστούν σε κάθε παιδί. Το καθένα έχει τη δική του ξεχωριστή προσωπικότητα και με βάση τις ιδιαίτερες ανάγκες του διαμορφώνουμε την προσέγγισή μας απέναντί του. Έτσι, δε θα πρέπει να τα πιέζουμε, επειδή ενδεχομένως κάποια άλλα παιδιά γνωστών ή φίλων επιλέγουν κατά τη διάρκεια των διακοπών τους να ασχοληθούν με επαναλήψεις της σχολικής ύλης ούτε βέβαια προσπαθούμε να τους επιβάλλουμε να διαβάζουν εξωσχολικά βιβλία παρά τη θέλησή τους.

5. Συμβουλευόμαστε τους εκπαιδευτικούς τους για τα κενά που πιθανόν αντιμετωπίζουν στη σχολική ύλη

Είναι πολύ χρήσιμο στο τέλος κάθε σχολικής περιόδου, λίγο πριν ξεκινήσουν οι σχολικές διακοπές, να επικοινωνήσουμε με τους δασκάλους ή τους καθηγητές των παιδιών για ενδεχόμενα κενά που πιθανόν έχουν σε σχέση με τη διδακτέα ύλη. Αν επιλέξουμε, λοιπόν, στις διακοπές να καλύψουμε κάποια από αυτά τα κενά, οι παρεμβάσεις μας θα πρέπει να είναι επιλεκτικές και στοχευμένες στα μαθήματα που το έχουν περισσότερο ανάγκη, χωρίς να ασκούμε πίεση.

6. Τα προετοιμάζουμε σταδιακά τις τελευταίες ημέρες των διακοπών για επανένταξη στο σχολικό πρόγραμμα

Τις τελευταίες ημέρες των διακοπών διαμορφώνουμε από κοινού με τα παιδιά ένα πρόγραμμα, το οποίο θα τα βοηθήσει να ενταχθούν ξανά στον ρυθμό του σχολείου. Σιγά σιγά η επαφή τους με τα σχολικά βιβλία γίνεται εντονότερη, ολοκληρώνουν τις εργασίες που τους είχαν ανατεθεί κατά τη διάρκεια των διακοπών, ο χρόνος παρακολούθησης τηλεόρασης μειώνεται σημαντικά, κοιμούνται και ξυπνούν νωρίτερα σε σχέση με το προηγούμενο διάστημα, ώστε η μετάβαση στη σχολική πραγματικότητα να γίνει με μεγαλύτερη ευκολία.

Συνοψίζοντας, δε θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η συμμετοχή του ίδιου του παιδιού στον σχεδιασμό του προγράμματος που θα ακολουθήσουμε στις διακοπές κρίνεται απαραίτητη, καθώς θα πρέπει να συζητήσουμε αναλυτικά μαζί του και να συναποφασίσουμε, μεταξύ άλλων, ποια θα πρέπει να είναι η θέση του διαβάσματος.

Σε κάθε περίπτωση, δε θα πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτό που προέχει είναι να ξεκουραστούν τα παιδιά και να απολαύσουν την περίοδο των διακοπών τους.

ΔιαπαιδαγώγησηΚαλοκαίρι – Σχολικές διακοπέςΣχολικά μαθήματα

20 Μαρ 2014

Το σβήσιμο της φωτιάς

Της Αννίτας Λουδάρου
Ψυχοθεραπεύτρια, ann-lou.blogspot.com

Κάθε απόγευμα μια δεκάχρονη μικρή διαβάζει κι εγώ βράζω από τον θυμό μου. Αποστηθίζει λέξεις που δεν κατανοεί χωρίς να ρωτάει την έννοιά τους. Κόβει τον κόσμο και τον καταπίνει αμάσητο. Προφανώς κανείς ποτέ δεν την έμαθε να ρωτάει. Σκέφτομαι στο σχολείο τη δασκάλα να αγκομαχά να τελειώσει την αδυσώπητη ύλη. Πού χρόνος για ερωτήσεις και απαντήσεις. Αυτά είναι γι’ αυτούς που θέλουν να μάθουν να σκέφτονται. Αποστηθίζει την Ιστορία, τη Γεωγραφία. Όταν πάει να γράψει μια πιο σύνθετη σκέψη γράφοντας μια πιο σύνθετη πρόταση, μπερδεύεται.

Βλέπω τα παιδιά να δυσκολεύονται. Τα πιο αδύναμα να πασχίζουν βασανιστικά να πιάσουν τους πιο δυνατούς. Κι όλοι μαζί να λουφάζουν, να υποστέλλουν τη σημαία της φιλομάθειας, της αναζωογονητικής περιέργειας. Να νιώθουν σαν επιβάτες σε ένα τρένο που τους πάει μακριά σε χώρες στείρες και ξερές, μακριά από τους θρεπτικούς χυμούς της αληθινής γνώσης. Να βαριούνται, να αδιαφορούν, να μισούν. Να χάνουν ψιχουλάκι ψιχουλάκι την έμφυτη ανάγκη για εξερεύνηση του κόσμου. Να παρασύρονται στη δική μας δίνη, να εσωτερικεύουν τις τρύπες μας, να αδειάζουν από ουσία.

Τη βλέπω να βάζει στη σάκα της τα βιβλία. Ένα από τα έξι της Γλώσσας, ένα από τα πέντε των Μαθηματικών, ένα Ιστορίας γραμμένο από κάποιον που μάλλον είχε μισήσει πολύ την Ιστορία ή τα παιδιά που διαβάζουν Ιστορία. Ένα Θεατρικής Αγωγής που δε θα το ανοίξουν και πάλι σήμερα γιατί η ύλη δε θα το επιτρέψει, ένα Φυσικής Αγωγής για τις ασκήσεις που θα μπορούσε μόνη της να κάνει αν είχε ελεύθερο χρόνο. Πολλά βιβλία που δε θα ανοίξουν ποτέ. Γραμμένα με τα λεφτά από τα κοινοτικά κονδύλια. Από ανθρώπους που αρπάξανε τότε πολλά λεφτά και που τώρα δεν είμαι καν σίγουρη πως μάθανε τουλάχιστον να μη μιλάνε. Μερικοί δάσκαλοι προσπαθούν, δίνουν τα δικά τους φυλλάδια. Αλλά αυτό δεν αρκεί.



Τη βλέπω να μαζεύει τα τετράδιά της. Αυτά που περιέχουν τα πρώτα της βήματα στη μαγική χώρα του Λόγου. Τις λέξεις, τα επιχειρήματα, τις σκέψεις της. Και θέλω να της ζητήσω συγνώμη που εξακολουθώ να την αφήνω απροστάτευτη να σκορπίζεται άσκοπα, να μπαίνει κι αυτή σαν ένα μικροσκοπικό λιθαράκι σε μια ιστορία θλιβερής πραγματικότητας που μας σφίγγει όλο και πιο βάρβαρα.
Να της πω πως ονειρεύομαι να τη δω να περπατά ελεύθερη στα λιβάδια, κρατώντας τη ζωή στα χέρια της. Να μη φοβάται να μιλήσει, να διεκδικήσει, να θυμώσει, να αγαπήσει.
Να της πω πως ονειρεύομαι να τη δω ν’ ανοίγει την πόρτα του σπιτιού της και της καρδιάς της για να δώσει βοήθεια στον αδύναμο, αγάπη στον φίλο της.
Να της πω πως ονειρεύομαι να τη δω να αναλαμβάνει ρίσκο για να μπορέσει να περπατήσει σε δρόμους ωραίους και φωτεινούς, γιατί οι δρόμοι δεν πάνε πάντα από τα σίγουρα. Να περπατήσει άφοβα σε δρόμους που οι άνθρωποι δοκιμάζουν να συνδεθούν, να δώσουν και να πάρουν.

Τη βοηθώ να φορέσει τη σάκα της στην πλάτη και παρακαλώ από μέσα μου να γίνει σήμερα το θαύμα. Όπως τότε, χρόνια πολλά πριν, που είχαμε κανονίσει στην ώρα των «φιλολογικών» να μην κάνουμε μάθημα. Μέρες πριν ο δάσκαλος μάς είχε γράψει σ’ ένα χαρτάκι: «Ν. Καββαδίας “Μαραμπού”». Σαν συνθηματικό το νιώσαμε. Συνθηματικό ήταν. Δυο ώρες εκεί. «Μαραμπού», «Πούσι», «Η βάρδια»· απαγγελία από το στόμα δωδεκάχρονων παιδιών. Τα τραγούδια ενδιάμεσα. Απαγγελίες του ποιητή σ’ ένα κασετόφωνο που είχαμε φέρει από το σπίτι. Και για διακόσμηση αφίσα με θέμα από πίνακες του Τσαρούχη. Δυο ώρες δε μίλησε κανείς.

Αυτό το συνθηματικό περιμένω κάθε μέρα. Για να πάψω να νιώθω πως κρεμώ στην τσάντα της τη συνεχόμενη ανημπόρια μας για ένα καλύτερο αύριο. Γι’ αυτό το αύριο που μεγαλώνει σήμερα στα πόδια μας, δίπλα μας. Ένα δίπλα μας τόσο μακριά ακόμη από τις δυνατότητές μας. Ένα συνθηματικό που να με κάνει να ελπίσω ξανά πως τα δεκάχρονα παιδιά θα αρχίσουν να μαθαίνουν πως οι φίλοι, οι δάσκαλοι είναι μνήμες. Και πως, όπως η ποίηση, δε βρίσκονται μόνο στα βιβλία αλλά στα πρόσωπα και στα έργα των ανθρώπων. Στον κόσμο.



Εκπαίδευση
ΠΗΓΗ: vetonews.gr (15.10.2013)
ΕΙΚΟΝΕΣ: klimbo.ru, newagemama.com

4 Μαρ 2014

Στοπ στην ενδοσχολική βία!

Μια εκπαιδευτική ταινία της Εταιρείας Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου (Ε.Ψ.Υ.Π.Ε.) με θέμα την ενδοσχολική βία και τον εκφοβισμό. Βασίζεται σε συνεντεύξεις που έδωσαν μαθητές, εκπαιδευτικοί και γονείς στα σχολεία όπου εφαρμόστηκε η ομώνυμη παρέμβαση πρόληψης της Εταιρείας.


Σχολική βία

Διαβάστηκαν περισσότερο την τελευταία εβδομάδα