29 Οκτ 2012

Γιατί φοβούνται τα Μαθηματικά;

Τα μαθηματικά είναι άκρως απαραίτητα για μια επιτυχημένη επαγγελματική ζωή. Γίνονται όλο και πιο αναγκαία στη ζωή μας, καθώς η τεχνολογική επανάσταση έχει δημιουργήσει ένα περιβάλλον όπου όσοι έχουν δυσκολίες με τις μαθηματικές έννοιες θα αποκλείονται σταδιακά από τις σημαντικές θέσεις στην αγορά εργασίας.

Την ίδια στιγμή όμως η μαθηματικοφοβία αποτελεί ένα ευρέως διαδεδομένο φαινόμενο. Το άγχος, ο φόβος και η ανασφάλεια που αισθάνονται τα παιδιά για τα μαθηματικά προξενείται πολύ συχνά από τις αρνητικές εμπειρίες τους στο μάθημα των μαθηματικών και επηρεάζει άμεσα την επίδοσή τους, μειώνοντάς τη στο ελάχιστο.



Το φαινόμενο, όπως υποστηρίζουν οι ειδικοί επιστήμονες, οφείλεται κατά κύριο λόγο στους εκπαιδευτικούς, στον τρόπο που διδάσκεται το μάθημα, στα «άχαρα» βιβλία των μαθηματικών αλλά και στο οικογενειακό περιβάλλον. Όπως λένε οι εκπαιδευτικοί, όταν τα παιδιά «μάθουν» από μικρά, δηλαδή από το δημοτικό σχολείο, να φοβούνται τα μαθηματικά, το πιθανότερο είναι ότι δε θα πάψουν ποτέ να τα φοβούνται, θα έχουν χαμηλές επιδόσεις και πάντα θα νιώθουν δέος μπροστά σε ένα πρόβλημα, κάτι που θα έχει συνέπειες και στο επαγγελματικό τους μέλλον.

Στην προσέγγιση του μαθήματος λειτουργούν αρνητικά τρεις παράγοντες:

1 Η μαθηματική γλώσσα απέχει πολύ από τη φυσική καθημερινή γλώσσα. Η ειδική ορολογία των μαθηματικών και τα αφηρημένα σύμβολα δυσκολεύουν τους μαθητές να κατακτήσουν τις διάφορες έννοιες.

2 H ιδιαίτερη φύση του μαθήματος, με την αλυσιδωτή σειρά των εννοιών και την πυραμιδωτή-παραγωγική ανάπτυξή τους, προξενεί ένταση στα παιδιά και δυσχεραίνει τη μαθησιακή διαδικασία σε περίπτωση δημιουργίας κενών.

3 Εδώ και χιλιάδες χρόνια έχει καλλιεργηθεί φόβος για τα μαθηματικά και έχει εδραιωθεί η πεποίθηση ότι αποτελούν κτήμα των λίγων και εκλεκτών.

Οι μαθηματικοί, ωστόσο, πιστεύουν ότι το πρόβλημα προέρχεται κατά το μεγαλύτερο ποσοστό από τον τρόπο που διδάσκονται τα μαθηματικά, από την προβληματική διδασκαλία και συμπεριφορά των διδασκόντων. Η αποτελεσματική διδασκαλία δεν πρέπει να στηρίζεται στην απομνημόνευση και στην αποστήθιση αλλά στην κατανόηση μέσω της ενεργητικής συμμετοχής και στη διαδικασία ανακάλυψης και κατασκευής της μαθηματικής γνώσης. Ακόμη και η διαδικασία αξιολόγησης των παιδιών, η ασκησιομανία και η βαθμοθηρία λειτουργούν επιβαρυντικά.

Τι πρέπει να προσέχουν οι εκπαιδευτικοί

1 Να μη μαλώνουν τους μικρούς μαθητές όταν κάνουν λάθη στις ασκήσεις ή όταν δεν καταλαβαίνουν κάτι, αλλά να προσπαθούν να τους πείσουν, με ήρεμο τρόπο, να ξανασκεφτούν καλύτερα το πρόβλημα.

2 Να τους τονίζουν ότι ακόμη και οι μεγάλοι μαθηματικοί έκαναν λάθη, αλλά από αυτά τα λάθη μάθαιναν και γίνονταν καλύτεροι.

3 Να επιβραβεύουν κάθε προσπάθεια, ακόμη και όταν δεν είναι επιτυχημένη, και να χρησιμοποιούν τεχνικές για να ενδιαφέρονται για το μάθημα και να συνεχίζουν τις προσπάθειες.

4 Να τους δίνουν αρχικά εύκολες ασκήσεις, ώστε να τονώνεται η αυτοπεποίθησή τους.

5 Να δίνουν στα παιδιά επαρκή χρόνο για να κάνουν τις εργασίες και να μην τα πιέζουν.

6 Να δημιουργούν ομάδες μαθητών που θα εργάζονται πάνω σε μαθηματικά προβλήματα.

7 Να χρησιμοποιούν εκπαιδευτικό υλικό για τη μετάβαση από το συγκεκριμένο στο αφηρημένο.

8 Να ενθαρρύνουν τους μαθητές να προσεγγίζουν το πρόβλημα με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους.

9 Να ωθούν τα παιδιά που έχουν δυσκολία να ξαναδιατυπώνουν ένα πρόβλημα με τα δικά τους λόγια, προκειμένου να εντοπιστούν πιθανές παρανοήσεις.

1
0 Να χρησιμοποιούν «μαθηματικά παιχνίδια», ώστε να κάνουν το μάθημα ευχάριστο και ελκυστικό. Αυτό είναι απαραίτητο ιδίως στα παιδιά του Δημοτικού.

Σχολικά μαθήματα

2 Σεπ 2012

Παιδόφιλοι: Δέκα συμβουλές προστασίας

Οι ανήλικοι είναι εύκολα θύματα για τους επιτήδειους που καραδοκούν στο διαδίκτυο. Ειδικά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα σχολικά δίκτυα βρίσκονται στην καθημερινότητα πολλών οικογενειών και επομένως αποτελούν την εύκολη επιλογή των παιδόφιλων.

Οι εξειδικευμένοι αξιωματικοί της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος δίνουν δέκα χρήσιμες συμβουλές για όλους τους γονείς:

1 Ο υπολογιστής καλό είναι να βρίσκεται σε κοινή θέα των γονιών. Μην αφήνετε το παιδί να κλείνεται στο δωμάτιό του μιλώντας με τις ώρες σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή «δωμάτια» συζητήσεων (chat).

2 Αν το παιδί είναι κάτω των 13 ετών, μην του επιτρέπετε να δημιουργεί λογαριασμό στο facebook. Ακόμη και το ίδιο το μέσο προϋποθέτει αυτήν την ηλικία για να επιτρέψει τη δημιουργία προφίλ.

3 Αν παρ’ όλα αυτά το ανήλικο παιδί σας διαθέτει προφίλ στο facebook, συμβουλέψτε το να διατηρεί τις προσωπικές του πληροφορίες και τις φωτογραφίες του «κλειστές», ώστε να μην μπορεί να τις δει ο οποιοσδήποτε. Οι μοναδικοί διαδικτυακοί φίλοι που το παιδί είναι καλό να έχει είναι συμμαθητές που γνωρίζει.

4 Μη δημοσιοποιείτε φωτογραφίες του παιδιού σας, ιδιαίτερα αυτές που φορά μαγιό ή εσώρουχα. Μπορεί να προσελκύσουν τους παιδόφιλους.



5 Μη δίνετε ποτέ πληροφορίες μέσω του προφίλ του σε κοινωνικά δίκτυα για το πότε είναι στο σπίτι και —κυρίως— για το πότε λείπετε εσείς. Μπορεί να ενημερώσετε άθελά σας τους παιδόφιλους, που θα σπεύσουν να... απασχολήσουν το παιδί σας.

6 Συμφωνήστε με το παιδί για το πόση ώρα θα σερφάρει κάθε μέρα. Απαραίτητο γι’ αυτό είναι το «συμβόλαιο» χρήσης ίντερνετ που υπογράφουν γονείς και παιδί.

7 Μη χρησιμοποιείτε τον υπολογιστή ως μπεϊμπισίτερ. Ασχοληθείτε με το παιδί, δώστε του τον χρόνο και την προσοχή που χρειάζεται. Πηγαίνετε συχνές βόλτες, ώστε να αντιληφθεί ότι ο αληθινός κόσμος (και οι φίλοι) είναι εκεί έξω.

8 Ενημερωθείτε τεχνολογικά, για να μπορέσετε να εποπτεύετε διακριτικά τη χρήση του διαδικτύου που κάνει το παιδί. Παίξτε μαζί του επιμορφωτικά παιχνίδια και απολαύστε τις δυνατότητες του μέσου.

9 Το βασικότερο όλων είναι η επαρκής επικοινωνία με το παιδί σας. Χτίστε μια σχέση εμπιστοσύνης μαζί του και κάντε το να νιώσει ότι βρίσκεστε δίπλα του —όχι ως κριτής, αλλά ως συνοδοιπόρος και πραγματικός συμπαραστάτης του.

1
0 Σε κάθε περίπτωση παρενοχλήσεων ανηλίκων και παραβίασης στοιχείων υπολογιστή και προσωπικών δεδομένων μέσω του διαδικτύου, επικοινωνήστε με τη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος στα τηλέφωνα 210 6476464 και 210 6476461 ή μέσω μέιλ στο 11012@hellenic police.gr.


Κακοποίηση

21 Απρ 2012

Παιδιά αφέντες, γονείς δούλοι

Πριν ακόμα χτυπήσει την πόρτα ο πελαργός, όλα είναι έτοιμα. Ρουχαλάκια, σαλιάρες, κουδουνίστρες, καρότσι και παιδικό δωμάτιο με ήλιους και ροζ ή μπλε συννεφάκια. Το βασίλειο της παιδικής ηλικίας του διαδόχου έχει στηθεί, ενώ Εκείνος, με το που θα σκάσει από τ’ αβγό του, επιθυμεί να κυβερνήσει. Μπουσουλώντας στην αρχή, τρέχοντας με χίλια στη συνέχεια, μέχρι τα πέντε του χρόνια έχει καταφέρει να σκαρφαλώσει στον θρόνο. Κι αν του παραχωρήσουμε τα σκήπτρα, ασκεί σκληρή διοίκηση στους υπηκόους του...

«Αν ένας άνθρωπος υπήρξε το αδιαμφισβήτητα αγαπημένο παιδί της μητέρας του, διατηρεί σε όλη του τη ζωή το αίσθημα θριάμβου, την πίστη στην επιτυχία, που συχνά οδηγεί πραγματικά σ’ αυτήν». Οι γονείς δε χρειάζεται να έχουν διαβάσει αυτή τη φράση του Φρόιντ για να γνωρίζουν ότι η αγάπη προς τα παιδιά τους είναι το μόνο εχέγγυο για μια ισορροπημένη ζωή. Ούτε την παρακάτω του Αϊνστάιν: «Καλύτερος σύμβουλος και από την ευθύνη είναι η αγάπη». Η αγάπη όμως είναι, καθώς φαίνεται, σαν το φάρμακο. Αν χορηγηθεί απερίσκεπτα, μπορεί να προκαλέσει επιπλοκές. Για παράδειγμα, να μεταμορφώσει το αγγελούδι μας σε διαβολάκι και την οικογενειακή ζωή σε ολίγην από κόλαση.

«Μα είναι ποτέ δυνατόν η αγάπη στη σχέση του γονιού με το παιδί να κάνει κακό;» θα αναρωτηθείτε. Ένα μέρος της απάντησης κρύβεται πίσω από ένα άλλο ερώτημα: Ποιος επιδιώκει να αγαπηθεί, από ποιον και με τι κίνητρο;

«Οι γονείς πέφτουν στην παγίδα να γοητεύσουν τα παιδιά τους, παρά να τα διαπαιδαγωγήσουν ως οφείλουν», διαπιστώνει ο διάσημος για τα άρθρα και τα βιβλία του Γάλλος παιδίατρος Άλντο Ναουρί. Μας περιγράφεται εδώ μια όχι ασυνήθιστη συμπεριφορά: οι γονείς πασχίζουν να αγαπηθούν από τα παιδιά τους. Η προσπάθεια αυτή οφείλεται στην ανάγκη να καλύψουν δικά τους συναισθηματικά ελλείμματα και ανασφάλειες και ο πιο εύκολος δρόμος γι’ αυτό είναι η εξαγορά: «Σου δίνω ό,τι ζητήσεις, αρκεί να μου το ανταποδώσεις με την αγάπη και την αφοσίωση που έλειψε από τη δική μου ζωή».

Χατίρια που δε χαλιούνται, αμέτρητα διάσπαρτα παιχνίδια παντού, κανόνες που παραβιάζονται και αντικαθίστανται με άλλους, ελαστικότερους, που επίσης παραβιάζονται. Όσο χώρο τούς αφήνεις τείνουν να τον καταλάβουν, να σε στριμώξουν —και λίγο παραπάνω. Όσο οι γονείς υπηρετούν και ενδίδουν τόσο για τα παιδιά αποτελεί πρόκληση να επιβάλλουν τη θέλησή τους. Να γίνουν αφεντικά. Τα παιδιά στην ηλικία των πέντε ετών έχουν, κατά τους ειδικούς, ολοκληρώσει την προσωπικότητά τους, που σημαίνει ότι έχουν σαφή εικόνα για το τι «τους περνάει». Και αφού τους περνάει, το τραβάνε προς όποια κατεύθυνση τους αρέσει.

Συχνά πολλοί γονείς, που λατρεύουν τα παιδιά τους, παραπονιούνται για το γεγονός ότι αυτά συνεχώς ζητούν —όχι μόνο αντικείμενα ή συναισθήματα, αλλά τα πάντα. Και τον ελάχιστο προσωπικό χρόνο και τον ύπνο των γονιών τους. «Τα παιδιά είναι βαμπίρ», μου λέει η μαμά του 9χρονου Γιώργου. «Σου ρουφάνε όλη σου την ενέργεια, ό,τι έχεις». Ιδανικά, ωστόσο, θα έπρεπε να αντιλαμβάνονται ότι η μαμά και ο μπαμπάς χρειάζονται κι εκείνοι τον προσωπικό χώρο και χρόνο τους. Ότι δικαιούνται και οφείλουν να έχουν φιλοδοξίες, ασχολίες, καριέρα ή απλώς τη δυνατότητα ενός ήρεμου απογεύματος. «Δε μ’ αφήνουν στιγμή σε ησυχία», μας λέει η Μαρία, μητέρα δύο παιδιών στις πρώτες τάξεις του δημοτικού. «Μόλις με δούνε να καθίσω ή να μιλήσω στο τηλέφωνο, απαιτούν αμέσως την προσοχή μου, επινοώντας ανάγκες του τύπου “μαμά, πεινάω” ή “πονάει το φρύδι μου”. Αν αυτά δεν πιάσουν, αρχίζουν να σκοτώνονται μεταξύ τους, οπότε το απόγευμα έχει καταστραφεί —μαζί με το νευρικό μου σύστημα».

Ο μικρός Αλέξης, πάλι, έχει βρει τον τρόπο να βγάλει ξινή στη μαμά του τη στοιχειώδη ανάγκη της να διακριθεί στο επάγγελμά της. Η Ελένη, διαφημίστρια σε μεγάλη εταιρεία, σπάνια θα χαρεί ένα καλό συμβόλαιο, αφού θα αντιμετωπίσει γυρίζοντας στο σπίτι την άρνηση του γιου της να διαβάσει και να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του: «Ας γύριζες νωρίς όπως οι άλλες μανάδες κι εγώ θα διάβαζα». Σιγά που θα διάβαζε... Την Ελένη, όμως, την κάνει κουρέλι.

Άλλη χαρακτηριστική περίπτωση του «κάνω ό,τι μου καπνίσει» μας περιγράφει η Αγγελική, φιλόλογος, που πάντα της άρεσε να διαβάζει —όχι μόνο για να διδάξει, αλλά και για την προσωπική της ευχαρίστηση. Τώρα το μυαλό της έχει γίνει «κιμάς», αφού τα αγγελούδια της δεν επιτρέπουν να παίζει σε καμία συσκευή τηλεόρασης τίποτε άλλο από Στρουμφάκια και Μικρή Φραουλίτσα, ενώ από το CD ακούγονται διαρκώς Ζουζούνια και το «Παπαγάλε, θες σουβλάκι;».

Ένα πολύτιμο δώρο

Ιδανικά, σε όλες τις παραπάνω μικρές καθημερινές στιγμές θα έπρεπε να ισχύει κάτι που λέγεται αμοιβαίος σεβασμός. Αν αυτό δεν το μάθουν τα πιτσιρίκια μας στην παιδική τους ηλικία, θα δυσκολευτούν να σεβαστούν στη ζωή τους οποιονδήποτε. Πάντα θα διεκδικούν να είναι το κέντρο του ενδιαφέροντος. Να κερδίζουν, να επιτυγχάνουν, να διακρίνονται. Να γνωρίζουν μόνο την κατάφαση. Μόνο το «ναι». Εφικτό στο στενό οικογενειακό περιβάλλον, αλλά στον έξω κόσμο τα περιμένουν εκπλήξεις. Εμπόδια, δηλαδή, ανάμεσα σε αυτά και τις επιθυμίες τους και πολλές απορρίψεις.

«Τα παιδιά τότε γίνονται ανικανοποίητοι ενήλικοι;» ρωτάμε τον ψυχίατρο-παιδοψυχολόγο, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και πρόεδρο της Ε.Ψ.Ψ.Ε.Π. (Εταιρεία Ψυχολογικής Ψυχιατρικής Ενηλίκου & Παιδιού), κ. Γιάννη Κούρο. «Δημιουργούν μεγάλους στόχους και μεγάλα όνειρα, που, εξ ορισμού, το πιθανότερο είναι να μείνουν απραγματοποίητα», μας απαντά και προσθέτει: «Το παιδί διψάει συνεχώς για καινούργιες επιτυχίες, κάθε είδους απόκτηση υλικών αγαθών, επαγγελματικών επιτευγμάτων. Θεωρεί δεδομένο ότι όλα τού οφείλονται. Το να του προσφέρεις όμως το “όχι” από μικρή ηλικία είναι ένα πολύτιμο δώρο. Με το να του βάλεις όρια, του δίνεις στην ουσία ένα σοβαρό μάθημα επιβίωσης και κοινωνικής ένταξης, που θα είναι πολύ χρήσιμο στη μετέπειτα ζωή του».

Είναι ξεκάθαρο λοιπόν: τα παιδιά δυνάστες ή τύραννοι ή κακομαθημένα (ή όπως αλλιώς θέλει να τα πει κανείς) είναι δικό μας δημιούργημα. Κι αν ένα κίνητρο μπορεί να είναι η δική μας ανάγκη να αγαπηθούμε, ένα άλλο είναι να τους τα παράσχουμε όλα για να τα προστατέψουμε. Η ελληνική οικογένεια, κατά την ψυχολόγο Νένα Γεωργιάδου, είναι υπερπροστατευτική στην κυρίαρχη τάση της. «Δε θέλω», σκέφτεται ο γονιός, «το παιδάκι μου να λυπάται, να λαχταράει κάτι και να μην το έχει». Το παιδάκι, βέβαια, έχει διαπιστώσει την αδυναμία που μόλις περιγράψαμε. Πιέζει με τους γνωστούς αγαπημένους τρόπους: πέφτει κάτω, ουρλιάζει, χτυπιέται και, φυσικά, ικανοποιεί τις ανάγκες του. Η παραπάνω μάλιστα είναι μια ασφαλής διαδρομή για να οδηγηθεί ένα παιδί στην πρώτη του μικροκλοπή. Αφού τα έχω όλα, σου λέει, γιατί να μην έχω κι αυτό του διπλανού μου; Το θέλω, θα το αποκτήσω.

Γονεϊκά απωθημένα

Σε κάθε περίπτωση, πίσω από τον υπερπροστατευτισμό, επισημαίνει ο κ. Κούρος, κρύβονται τα απωθημένα μας. Μας έλειψαν κάποια πράγματα, δε μας καταλάβανε, βρήκαμε εμπόδια; Προσπαθούμε να προστατέψουμε τα παιδιά μας να μην πάθουν τα ίδια. Να μη ματαιωθούν. Τα τοποθετούμε, λοιπόν, στο κέντρο του σύμπαντος, αλλά περιμένουμε κι ένα αντάλλαγμα. Να πραγματοποιήσουν όσα εμείς εμποδιστήκαμε να πραγματοποιήσουμε. «Εσύ θα είσαι δικό μου», σκέφτεται ο γονιός, «δεμένο επάνω μου και όταν έρθει η ώρα θα μου δώσεις τα χρωστούμενα, αφού θα γίνεις αυτό που επιθυμώ. Και θα γίνεις αυτό που επιθυμώ, διότι, παρέχοντάς σου τα πάντα, θα σε κάνω να μην μπορείς να σταθείς στα δικά σου πόδια και θα σε γεμίσω με ενοχές. Η μαμά που έκανε τόσα για σένα, που θυσιάστηκε... Δε θα της κάνεις το χατιράκι να γίνεις μεγαλογιατρός αντί για μουσικός που ονειρεύεσαι;»

Αν μπορούσαν τα παιδιά να αντιληφθούν το δόκανο σε μικρή ηλικία, σίγουρα δε θα ήθελαν να είναι το κέντρο του κόσμου μας, όσες υπηρεσίες και αν τους προσφέραμε. Ούτε μια άκρη, για την ακρίβεια, δε θα ήθελαν να καταλάβουν. Δυστυχώς καταλαβαίνουν πολύ αργότερα ότι από προέκταση της ζωής μας έχουν γίνει ολόκληρη η ζωή μας. Τι να σου κάνουν μετά κι αυτά; Να μη σε στριμώξουν; Δικαίως φωνάζουν και σκούζουν, αλλά φωνή βοώντος εν τη ερήμω. Και μην ξεχνάμε τις ενοχές μας. Γονείς που δεν έχουν χρόνο για τα πιτσιρίκια τούς δημιουργούν μέσω της υπερπαροχής και της συγχώρεσης την ψευδαίσθηση ότι είναι οι κυρίαρχοι του περιβάλλοντός τους. Γίνονται αγενή, ανεύθυνα, επιθετικά ή μαζεμένα στο καβούκι τους ή δύστροπα, γιατί η επαφή με τον γονιό δεν αντικαθίσταται από μπιχλιμπίδια. Εντέλει, σου πίνουν το αίμα, αλλά... πήγαινες γυρεύοντας.

Τέλος, επειδή το ταγκό είναι ένας χορός που χρειάζεται δύο, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι όταν οι γονείς παραχωρήσουν τα σκήπτρα, βρίσκονται οι ίδιοι πλέον με την πλάτη στον τοίχο. Με το να κάνουν το παιδί απαιτητικό, δημιουργούν ένα συνεχές πρόβλημα στο οποίο δε διακρίνεται η άρνηση λόγω διάθεσης από την άρνηση λόγω πραγματικής αδυναμίας. Όσο κι αν ακούγεται μελό, αρκετοί γονείς πραγματικά υποφέρουν από παιδιά δυνάστες που οι ίδιοι δημιούργησαν. Παράλληλα, όμως, λειτουργούν και ως πρότυπο για τα παιδιά. Πόσο καλό πρότυπο μπορεί να είναι ο γονιός που εξαιτίας σου υποφέρει και ταλαιπωρείται; Παιδιά αφέντες και γονείς δούλοι είναι αδύνατον να φτάσουν στην ολοκλήρωση και την ευτυχία. Σχεδόν σίγουρο όμως είναι ότι θα φτάσουν στον καναπέ του ψυχαναλυτή για να ξεμπλέξουν το κουβάρι. Αν έφταναν, για παράδειγμα, στη διάσημη ψυχαναλύτρια Κλοντ Αλμός, θα τους έλεγε: «Ένα παιδί τύραννος είναι δυστυχισμένο. Έχει στα χέρια του την εξουσία, που σαν μπαλάκι τού πετούν οι γονείς του, και αυτή η εξουσία το θέτει μόνο σε κίνδυνο».

Διαπαιδαγώγηση
ΠΗΓΗ: Ελευθεροτυπία (19.09.2010) / Αθηνά Γκόρου

27 Μαρ 2012

Είμαστε ποτέ έτοιμοι να μεγαλώσουμε παιδιά;

Της Τίνας Κουλουφάκου
Δημοσιογράφος

Ποιος είναι άραγε ο «καλός γονιός» και σε ποια ηλικία κατακτάται η «ωριμότητα» για τη δημιουργία απογόνων; Στην πραγματικότητα κανείς δεν είναι ποτέ έτοιμος να μεγαλώσει παιδιά. Αλλά αυτό δεν έχει καμία σημασία, λένε οι γνωρίζοντες.

Κάποτε, όταν ήμουν ακόμα πολύ μικρή, πίστευα πως ο καλύτερος τρόπος για να διασφαλίσεις το υγιές μεγάλωμα των παιδιών θα ήταν η σύσταση κάποιας επιτροπής που θα εξετάζει την ψυχική και νοητική υγεία των γονέων, ώστε να τους δίνει κάποια ειδική άδεια για να αποκτήσουν παιδιά. Κάτι σαν την άδεια οδήγησης, ας πούμε. Κατόπιν, όταν μεγάλωσα λίγο (και άρχισα να συνειδητοποιώ ότι ο φασισμός είναι πολυεπίπεδος), άλλαξα γνώμη, δίχως, ωστόσο, να καταφέρω να βρω μια ικανοποιητική λύση στο πρόβλημα.

Όταν ήρθε η ώρα να αποκτήσω παιδιά, και μόνο η ιδέα μού προκαλούσε απανωτές κρίσεις πανικού. Μα εγώ είμαι η ίδια παιδί!
Πώς θα καταφέρω να παραμερίσω τον εγωισμό μου (αντί να χαίρομαι τη σεζλόνγκ, θα πρέπει τώρα να κυνηγάω ένα τέρας πάνω κάτω);
Πώς θα διασφαλίσω τον προσωπικό μου χώρο (τι διάολο θέλει αυτό το πιανάκι στη μέση του σαλονιού) και χρόνο (θέλω να ξενυχτήσω σ’ ένα κλαμπ κι όχι στο προσκεφάλι ενός εμπύρετου σπόρου);

Έπειτα από 6 χρόνια μητρότητας στα όρια της ταλαιπωρίας και έπειτα από πολλαπλές επισκέψεις στην παιδοψυχολόγο της γειτονιάς μου, επαναφέρω το μέγα ερώτημα: Είμαστε ποτέ έτοιμοι να μεγαλώσουμε παιδιά;

Η παιδοψυχολόγος Μαρία Κοπακάκη αναλαμβάνει να με βοηθήσει να δω τη μεγάλη αλήθεια. Θα πονέσει, αλλά (αν δε με πεθάνει) θα με βγάλει πιο δυνατή. «Σε ό,τι αφορά αυτό με τη σύσταση... επιτροπής η ιδέα παραπέμπει στις πρακτικές της ευγονικής (υποχρεωτική στείρωση ατόμων με νοητικά ελλείμματα και ψυχικές νόσους). Είναι πάρα πολύ δύσκολο να ορίσει κανείς συγκεκριμένα και με λίγα λόγια τα κριτήρια που συνιστούν τον “καλό γονιό”, πόσο μάλλον να τα “μετρήσει”, ώστε να χορηγήσει σε ορισμένους ανθρώπους “δίπλωμα γονέα” και να το στερήσει από κάποιους άλλους.

Ο «αρκετά καλός γονιός»

»Γενικά, καλός γονιός είναι ο ψυχικά υγιής, ισορροπημένος άνθρωπος, που αντλεί ικανοποίηση από τη ζωή του και γνωρίζει καλά τον εαυτό του. Όντας ο ίδιος πλήρης, είναι ικανός να συντονιστεί με τις ανάγκες του παιδιού, να το φροντίσει με ζεστασιά και ενσυναίσθηση, να του δώσει ζωτικό συναισθηματικό χώρο να αναπνεύσει, να του δείξει τον δρόμο βάζοντάς του τα όρια που χρειάζεται για να μη χαθεί. Ακόμα και αυτός όμως ο —υπερβολικά γενικός και δυσπρόσιτος για τους περισσότερους από εμάς— ορισμός είναι στατικός και δεν εμπεριέχει τη διαρκή μας ικανότητα να εξελισσόμαστε και να προχωράμε ως άνθρωποι, άρα και ως γονείς», μου λέει.

Σκέφτομαι τον σπουδαίο ψυχαναλυτή παιδιών, τον D. Winnicott, που αναιρώντας την προσδοκία για τελειότητα μιλάει για τον «αρκετά καλό γονιό», στο βλέμμα του οποίου «καθρεφτίζεται» το βρέφος, ώστε να δομήσει τον εαυτό του. Μέσα από τις μικροστιγμές απουσίας και έλλειψης άψογου συντονισμού το βρέφος πρωτογεύεται υγιείς «δόσεις» στέρησης και αναπτύσσει την ανεξαρτησία του. Ο «αρκετά καλός γονιός», τέλειος μέσα στην ατέλειά του, παραχωρεί στον εαυτό του το δικαίωμα να αποτυγχάνει και να κάνει λάθη, κοινωνώντας το ίδιο μήνυμα και στο παιδί: ότι δε χρειάζεται να είναι τέλειο για να το αγαπούν.

Τα προσωπικά βιώματα

Η Μαρία Κοπακάκη μου λέει πως πυξίδα μας στην ανατροφή των παιδιών είναι τα βαθιά χαραγμένα βιώματα της παιδικής μας ηλικίας, που ενεργοποιούνται ασυνείδητα όταν κρατάμε το δικό μας μωρό στην αγκαλιά. Κάποιες φορές επαναλαμβάνουμε τυφλά τις ίδιες εμπειρίες, άλλοτε προσπαθούμε απεγνωσμένα να πράξουμε τα αντίθετα. «Για παράδειγμα, εκείνος που βασανίστηκε από ελλείψεις και συναισθηματική απουσία πνίγει και υπερπροστατεύει ή ζητά ασυνείδητα από το παιδί να καλύψει τα δικά του κενά· εκείνος που μεγάλωσε μέσα σε αυστηρότητα αδυνατεί να βάλει τα όρια που χρειάζονται κλπ.».

Το «πεπρωμένον φυγείν αδύνατον» λοιπόν; «Όχι απόλυτα. Η απόκτηση αυτογνωσίας, η επαφή με τα βαθύτερα κομμάτια του εαυτού μας, μας βοηθά να βλέπουμε το παιδί πιο καθαρά και όχι μόνο μέσα από τους παραμορφωτικούς φακούς των παιδικών μας βιωμάτων. Πολλοί δρόμοι μάς οδηγούν εκεί:
Ένας απ’ αυτούς είναι η ψυχοθεραπεία.
Άλλος περνά μέσα από τις σχέσεις που δημιουργούμε στην πορεία της ζωής μας, μέσα από τις οποίες μπορεί να αποκτήσουμε διαφορετικές εμπειρίες και άρα να κάνουμε νέες συναισθηματικές εγγραφές.
Ο τρίτος μπορεί να είναι και η ίδια η σχέση με το παιδί, που μας φέρνει μπροστά στους άλυτους κόμπους της δικής μας ιστορίας και μας αναγκάζει να βρούμε λύσεις».

Κι εγώ που κοιτούσα γύρω μου και νόμιζα ότι κάποιοι άνθρωποι είναι γεννημένοι γονείς... «Κατά μία έννοια όλοι είμαστε “γεννημένοι γονείς”. Αυτός είναι ο βιολογικός μας προορισμός και είμαστε εξελικτικά εφοδιασμένοι με τις βασικές δεξιότητες που απαιτούνται για την ανατροφή ενός παιδιού. Τα παιδιά, άλλωστε, είναι εξαιρετικά ανθεκτικά πλάσματα και μπορούν ακόμα και με πολύ λίγα, με τα βασικά, να επιβιώσουν. Το να είμαστε και “καλοί γονείς”, που θα μεγαλώσουν ψυχικά υγιή, λειτουργικά, ευτυχισμένα παιδιά, βέβαια, είναι άλλη ιστορία», εξηγεί η Μαρία Κοπακάκη.

Πρέπει να «θυσιάζεται»;

Και αυτή η «άλλη ιστορία» είναι που βασανίζει τους περισσότερους γονείς. Ποιος είναι ο καλός γονιός; Τι τον κάνει καλό; Ο καλός γονιός είναι εκείνος που γίνεται θυσία για το παιδί του;

«Αν είναι αυτός που γίνεται θυσία, τότε, ναι, ίσως υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι πιο πρόθυμοι να κάνουν κάτι τέτοιο από άλλους. Οι άνθρωποι αυτοί βέβαια —οι προσανατολισμένοι στη φροντίδα των άλλων— δε γεννιούνται έτσι, αλλά πλάθονται σταδιακά, μέσα από το δικό τους μεγάλωμα και τις εμπειρίες στην οικογένεια που ανατράφηκαν. Αυτοί, όμως, είναι συνήθως οι γονείς που τα παιδιά τούς νιώθουν στερημένους και δυστυχείς. Όταν το παιδί αισθάνεται ότι ο γονιός του δεν είναι καλά, δυσκολεύεται πολύ να προχωρήσει τη δική του ζωή. Παίρνει το ίδιο τον ρόλο του γονιού, αντιστρέφοντας τους ρόλους και παραμελώντας τις συναισθηματικές του ανάγκες, προκειμένου να στηρίξει τον γονιό, ή προκαλεί μέσα από αντίδραση, ακόμα και με εμπλοκή σε αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές, προκειμένου να φέρει στην επιφάνεια τη δυσλειτουργία της οικογένειας.

»Όχι, λοιπόν. Καλός γονιός είναι εκείνος που είναι καλά μέσα του. Εκείνος που φροντίζει τον εαυτό του, που είναι ευτυχισμένος στη σχέση με τον σύντροφό του (αν μιλάμε για ζευγάρι και όχι για τις μονογονεϊκές οικογένειες —μπορεί κανείς να είναι καλά με τον εαυτό του, αλλά και καλός γονιός, χωρίς να είναι απαραίτητα μέσα σε σχέση). Είναι γεμάτος, προκειμένου να έχει να “δώσει”».

Ένας τέτοιος γονιός δε «γεννιέται» αλλά γίνεται. Το σημείο εκκίνησης μπορεί να είναι διαφορετικό για τον καθένα, όμως ο δρόμος είναι ανοιχτός για όλους μας.

Η κατάλληλη ηλικία

Πολύ συχνά με απασχολεί η σωστή ηλικία για να αποκτήσεις ένα παιδί. Ίσως γιατί εγώ τα απέκτησα ως μεσήλικη πλέον. «Η σωστή ηλικία είναι διαφορετική για τον καθένα. Κάποιοι δε φτάνουν ποτέ στη σωστή ηλικία. Σημαντικό είναι, ακόμα, να έχεις εκπληρώσει κάποιους στόχους ζωής, ώστε να μη νιώθεις ότι η απόκτηση παιδιού ανέκοψε την πορεία σου και να διατηρείς πικρία απέναντί του. Για να είναι κανείς επαρκής ως γονιός, πρέπει να έχει μεγαλώσει, να έχει βγει σ’ έναν βαθμό από τον ρόλο του παιδιού, να διαθέτει αρκετή συναισθηματική ωριμότητα, ώστε να μπορεί να δει το παιδί του ως μια ξεχωριστή οντότητα με ιδιαίτερες ανάγκες και επιθυμίες, και όχι να προβάλλει πάνω του δικές του ανάγκες και ανεκπλήρωτα όνειρα. Να γνωρίζει αρκετά καλά τον εαυτό του, ώστε να μπορέσει η ματιά του να χωρέσει και τον “άλλο”.

»Από την άλλη μεριά, μεγαλώνοντας παιδιά, μεγαλώνουμε κι εμείς. Ψηλαφίζουμε τα κενά μας, αγγίζουμε παλιά, ανεπούλωτα τραύματα, μετράμε τις δυνάμεις μας, μαθαίνουμε, εξελισσόμαστε, ζούμε χαρές, παίρνουμε ικανοποίηση, ξεπερνάμε εμπόδια, θυμώνουμε, ματαιωνόμαστε, αναγνωρίζουμε τις δυσκολίες των δικών μας γονιών, ταυτιζόμαστε και διαφοροποιούμαστε από εκείνους, τους συγχωρούμε για τα λάθη τους», ολοκληρώνει η Μαρία Κοπακάκη.

Συμπέρασμα

Και καταλήγουμε στις προϋποθέσεις, που τελικά είναι πολύ απλές και ανθρώπινες:
Να θέλουμε ένα παιδί και να το ονειρευόμαστε.
Να είμαστε καλά με τον εαυτό μας και με τον σύντροφό μας (αν αυτός υπάρχει).
Να έχουμε αυτογνωσία.
Να αναγνωρίζουμε ότι ποτέ δε θα γίνουμε τέλειοι και να αποδεχόμαστε τον εαυτό μας με τα λάθη του.

Γονείς
ΠΗΓΗ: Ελευθεροτυπία (19.09.2010)

4 Μαρ 2012

Η πορνογραφία κακοποιεί τα σεξουαλικά πρότυπα των παιδιών

Συνέντευξη με την Gail Dines
Καθηγήτρια κοινωνιολογίας και γυναικείων σπουδών

Η πορνογραφία είναι μια βιομηχανία δισεκατομμυρίων δολαρίων που λειτουργεί σε όλο τον πλανήτη. Το κύκλωμα της βιομηχανίας του πορνό έχει ενσωματωθεί πλήρως στις δομές των σύγχρονων κοινωνιών και οι εικόνες του επηρεάζουν με καταλυτικό τρόπο τις διάφορες πτυχές της κουλτούρας και του πολιτισμού μας, από την ποπ μουσική και τη διαφήμιση έως τις ίδιες τις ερωτικές σχέσεις. Τα ερωτήματα γύρω από την πορνογραφία ήταν ανέκαθεν πολλά και οι συζητήσεις ιδιαίτερα διχαστικές. Αυτά ακόμη και σε μια εποχή όπου πορνογραφικό υλικό θεωρούνταν οι φωτογραφίες μιας γυμνής γυναίκας, όπως των playmates που κοσμούν τις σελίδες περιοδικών σαν το Playboy και το Penthouse.

Σήμερα, όμως, τα πράγματα έχουν αλλάξει ριζικά στον κόσμο της διεθνοποιημένης βιομηχανίας του πορνό. Η κοινωνία έχει περάσει στο σκληρό πορνό και το διαδίκτυο δίνει τη δυνατότητα ακόμη και στα μικρά παιδιά να εκτεθούν από πολύ νωρίς στην υποβάθμιση και στην αποκτήνωση των γυναικών. Τα ερωτήματα, συνεπώς, για τις συνέπειες της πορνογραφίας έχουν γίνει εντονότερα και οι ανησυχίες έχουν δικαιολογημένα αυξηθεί.

Η Gail Dines όχι μόνο μελετά επιστημονικά εδώ και πολλά χρόνια το θέμα της πορνογραφίας, αλλά πρωτοστατεί σε μια διεθνή καμπάνια με στόχο την ενημέρωση του κοινού γύρω από τις αρνητικές επιπτώσεις που έχει το πορνό τόσο για τις ίδιες τις γυναίκες όσο και για τη σεξουαλικότητα των ανδρών και τον τρόπο με τον οποίο βιώνουν την καθημερινή τους ζωή.


Πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος του διαδικτύου στην προώθηση της σκληροπυρηνικής βιομηχανίας πορνό και ποιες είναι οι συνέπειες αυτού του φαινομένου στην αρσενική σεξουαλικότητα;

— Το διαδίκτυο άλλαξε τη φύση της εμπειρίας του πορνό για τα αγόρια. Οι προηγούμενες γενιές αγοριών έπρεπε να αναζητήσουν το Playboy του πατέρα τους και είχαν περιορισμένη πρόσβαση στις φωτογραφίες γυμνών γυναικών. Σήμερα ένα αγόρι έχει ολική πρόσβαση στις πιο απίστευτες γυναικείες εικόνες. Αυτό που αποκαλύπτουν οι μελέτες είναι ότι όσο περισσότερη χρήση πορνό κάνουν οι άντρες τόσο περισσότερο αναισθητοποιημένοι γίνονται. Τώρα έχουμε εφήβους που αναζητούν το πραγματικά σκληρό πορνογραφικό υλικό, επειδή έχουν βαρεθεί με το κανονικό πορνογραφικό υλικό. Καθώς το πορνό έχει γίνει κανονικό μέρος του πολιτισμού μας, βλέπουμε ότι η αρσενική σεξουαλικότητα έχει αρχίσει να αλλάζει. Στις πανεπιστημιουπόλεις των ΗΠΑ το παραδοσιακό φλερτ και ραντεβού έχει περιοριστεί σε μεγάλο βαθμό, καθώς οι άντρες θέλουν το περιστασιακό σεξ και όχι σχέσεις. Αυτό οφείλεται εν μέρει στην πανταχού παρουσία του πορνό, επειδή το περιστασιακό σεξ σε αυτό είναι ο κανόνας.

Η κοινωνιολογική έρευνα δείχνει ότι τα αγόρια εκτίθενται σε πορνογραφικό υλικό σε πολύ μικρότερη ηλικία σήμερα απ’ ό,τι στο παρελθόν. Ποια είναι η μέση ηλικία ενός αγοριού που ανακαλύπτει πορνογραφικές ιστοσελίδες στο διαδίκτυο σήμερα;

— Μερικές μελέτες λένε ότι είναι 11 ετών και κάποιες άλλες ότι είναι 13 ετών. Μάλλον μπορούμε να πούμε με ασφάλεια ότι τα αγόρια βλέπουν πορνό σήμερα από ηλικία 12 ετών.

Για τα παιδιά η πορνογραφία αποτελεί κατά κάποιον τρόπο ένα πέρασμα στον κόσμο των ενηλίκων. Όμως ελλοχεύει ο κίνδυνος να πιστέψουν ότι στην πραγματικότητα το σεξ συμβαίνει όπως στις ταινίες: Οι άνδρες είναι πάντα έτοιμοι να αποδώσουν τέλεια και οι γυναίκες είναι συνέχεια πρόθυμες και έτοιμες να εκφράσουν με μεγάλο πάθος τον ενθουσιασμό τους.

Λέγεται πως η πορνογραφία έχει ροπή προς τη φαντασία, αλλά είναι μια κερδοσκοπική επιχειρηματική δραστηριότητα που κινείται με βάση τις αρχές του καπιταλισμού. Επικρατεί αυτή η προσέγγιση για τον ρόλο και τις συνέπειες της βιομηχανίας της πορνογραφίας ανάμεσα στις μη ριζοσπαστικές ή κριτικές κοινωνιολογικές αναλύσεις;

— Ακούμε ότι η πορνογραφία είναι φαντασία, αλλά στην πραγματικότητα είναι κάτι το πολύ πραγματικό. Αυτό που βλέπετε να συμβαίνει στο πορνό συνέβη πραγματικά σε κάποιες γυναίκες και αυτό είναι πραγματικότητα και όχι φαντασία. Είναι εκπληκτικό το πώς αγνοείται ο παράγοντας κέρδος στις περισσότερες συζητήσεις για την πορνογραφία. Οι υπερασπιστές του πορνό λένε ότι μας βοηθά να αναπτύξουμε τη σεξουαλική δημιουργικότητα, αλλά το πορνό είναι ένα βιομηχανικό προϊόν και, όπως όλα τα βιομηχανικά προϊόντα, είναι τυποποιημένο και προϊόν μαζικής παραγωγής. Τι είναι δημιουργικό γύρω από το πορνό; Το πορνό είναι επαναλαμβανόμενο, βαρετό και με παντελή έλλειψη αυθεντικότητας. Στερεί τους άντρες από μια σεξουαλικότητα βασισμένη στις δικές τους ανάγκες και επιθυμίες και, αντ’ αυτού, τους δίνει μια έτοιμη σεξουαλικότητα που παράγεται μέσα σε έναν βιομηχανικό χώρο.

Στις δεκαετίες του ’70 και του ’80 η σημαντικότερη πτυχή της κριτικής προσέγγισης από αριστερούς και φεμινίστριες ήταν ότι η πορνογραφία υποβίβαζε τις γυναίκες και εξασφάλιζε τη διαιώνιση ενός ανδροκρατούμενου κόσμου. Εσείς εστιάζετε στην υπερσεξουαλικοποίηση της κουλτούρας και του τρόπου με τον οποίο οι πορνογραφικές εικόνες διαπερνούν όλες τις πτυχές του πολιτισμού μας. Ποιες είναι οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις αυτής της εξέλιξης;

— Ξέρουμε από μελέτες ότι όσο περισσότερο βλέπει ένα κορίτσι τον εαυτό της ως ερωτικό αντικείμενο τόσο αυξάνονται οι κίνδυνοι να εκτεθεί σε καταστάσεις αγχώδους διαταραχής, αυτοκαταστροφής, κατάθλιψης, χαμηλής αυτοεκτίμησης, κακών ακαδημαϊκών αποδόσεων. Ζούμε τώρα σ’ έναν πολιτισμό που λέει στα κορίτσια ότι μπορούν να γίνουν πραγματικά ό,τι θέλουν —γιατροί, δικηγόροι, συγγραφείς— αλλά, ανεξαρτήτως του τι θέλουν να γίνουν, ένα κορίτσι πρέπει να είναι «καυτό». Τα κορίτσια είναι ορατά μόνο όταν φαίνονται «καυτά» κι έτσι αναγκάζονται να μοιάζουν και να συμπεριφέρονται κατ’ αυτόν τον τρόπο, επειδή κανένα κορίτσι δε θέλει να είναι αόρατο.

Από την άποψη της κουλτούρας, το πορνό αναδιαμορφώνει τη σημασία της σεξουαλικότητας. Οι άντρες όλο και περισσότερο προσδοκούν από το ταίρι τους να κάνει πλήρη αποτρίχωση της γεννητικής της περιοχής, θέλουν το σεξ να μοιάζει με το σεξ στα πορνό και χάνουν την ικανότητα για τρυφερότητα. Μέσα από τις συνεντεύξεις μου ανακάλυψα ότι όσο περισσότερο πορνό βλέπουν οι άντρες τόσο λιγότερο ενδιαφέρονται για το σεξ με έναν πραγματικό άνθρωπο και πως χρειάζονται όλο και περισσότερο να φαντάζονται πορνογραφικές εικόνες προκειμένου να έχουν στύση και οργασμό. Το πορνό εποικίζει και κατακτά την αντρική σεξουαλικότητα.


Κακοποίηση
ΠΗΓΗ: Ελευθεροτυπία (24.07.2011) / Χρόνης Πολυχρονίου
ΕΝΘΕΤΟ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ: vita.gr

17 Φεβ 2012

Τεχνικές διαχείρισης θυμού

Του Λ. Α. Βλαχόπουλου
Σχολικός ψυχολόγος

Όπως όλα τα συναισθήματα, έτσι και ο θυμός, όταν καταπιέζεται διογκώνεται. Ο διογκωμένος θυμός μπορεί να ξεσπάσει με μικρή σχετικά αφορμή και με δυσανάλογο (της αφορμής) μέγεθος. Από την άλλη πλευρά, η ελεγχόμενη απελευθέρωση του θυμού μειώνει τις πιθανότητες εκδήλωσης επιθετικής συμπεριφοράς και μας επιτρέπει να σκεφτόμαστε πιο καθαρά.

Για τα παιδιά είναι πιο δύσκολο να καταλάβουν τα αρνητικά τους συναισθήματα και να τα εκφράσουν με κοινωνικά αποδεκτό τρόπο. Έτσι μπορούν πιο εύκολα να καταφύγουν σε λεκτική ή φυσική κακοποίηση, σε περιφρόνηση⁠/⁠απομόνωση, ακόμη και σε αυτοτιμωρητικές συμπεριφορές (αυτοτραυματισμός, άρνηση τροφής κ.ά.). Μπορούν επίσης να παρουσιάσουν αντικοινωνική συμπεριφορά αντιδρώντας σε κανόνες, αποφεύγοντας συναναστροφές και μειώνοντας τις σχολικές τους επιδόσεις.

Πώς μπορούμε να τα βοηθήσουμε

1 Μιλάμε μαζί τους για τα συναισθήματα που βιώνουν και τα υποστηρίζουμε στην προσπάθειά τους να τα κατανοήσουν. Είναι σημαντικό να απενοχοποιήσουμε τα συναισθήματα. Κανείς δεν είναι υπεύθυνος γι’ αυτά που νιώθει, μόνο για το πώς τα διαχειρίζεται. Αυτό είναι ανάγκη να το πιστέψουμε πρώτα εμείς και μετά να το περάσουμε και στα παιδιά.

2 Μένουμε κοντά στο παιδί καθώς προσπαθεί να καταλάβει τον θυμό του και να «δουλέψει» μαζί του. Δίνουμε το μήνυμα πως είμαστε παρόντες, πως δεν το απορρίπτουμε, πως δεν το αγαπούμε μόνο όταν είναι «καλό παιδί».

3 Βοηθούμε το παιδί να εκφράσει με θετικό τρόπο τον θυμό του. Του μαθαίνουμε να λέει «με εξοργίζει όταν ο φίλος μου...» (κάνει ή λέει κάτι) και όχι «μισώ τον φίλο μου». Έτσι αρχίζει να κατανοεί τα συναισθήματα και τις ανάγκες του και αποφεύγει τις προσωποποιήσεις και τις προβολές.

4 Εμποδίζουμε τη διόγκωση του θυμού του. Δίνουμε μη επιθετικές διεξόδους, όπως τη δυνατότητα φυσικής εκτόνωσης (τρέξιμο, φωνές), έντονου παιχνιδιού (π.χ. μαξιλαρομαχία) κλπ. Χρήσιμες μπορεί να αποδειχθούν και τεχνικές όπως η καταγραφή των αρνητικών συναισθημάτων σε χαρτί και μετά καταστροφή του χαρτιού ή η εκτόνωση μέσω ζωγραφικής.

5 Γινόμαστε εμείς ένα καλό παράδειγμα διαχείρισης του θυμού μας.

Τέλος, η διαχείριση θυμού δεν πρέπει να εφαρμόζεται όταν γίνονται τα ξεσπάσματα, αλλά να είναι μέρος της διαπαιδαγώγησης των παιδιών.

ΠειθαρχίαΨυχική υγεία
ΠΗΓΗ: Ανοιχτό Σχολείο (4-6/2009)

11 Φεβ 2012

Προστατεύω εμένα και τα παιδιά μου στο διαδίκτυο

Από τη Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος


Αποσπάσματα από το κείμενο του βίντεο

1. Παιδική πορνογραφία

Στην Ελλάδα τιμωρείται η κατοχή αρχείων παιδικής πορνογραφίας. Μέχρι στιγμής δεν έχει αναφερθεί παραγωγή υλικού παιδικής πορνογραφίας στη χώρα μας, ωστόσο 680 χρήστες ενεπλάκησαν σε υποθέσεις διακίνησης τέτοιου υλικού το διάστημα 2004–2011.

Πώς αναπτύσσεται η παιδική πορνογραφία:
  • Οι δράστες αποπλανούν ανηλίκους σε chat rooms και σελίδες κοινωνικής δικτύωσης.
  • Οι δράστες μαθαίνουν τον τόπο διαμονής, τα ενδιαφέροντά τους και τις σεξουαλικές τους εμπειρίες.

2. Ηλεκτρονική παρενόχληση μεταξύ παιδιών (cyber bullying)

Είναι ένα φαινόμενο που γνωρίζει έξαρση παγκοσμίως, ενώ και στη χώρα μας σημειώνονται αρκετά περιστατικά.

Τι περιλαμβάνει η ηλεκτρονική παρενόχληση:
  • Μηνύματα με προσβλητικό περιεχόμενο.
  • Κακόβουλη δημοσίευση φωτογραφιών με μοναδικό σκοπό την παρενόχληση.
  • Διάδοση φημών και ψευδών γεγονότων με σκοπό τη δυσφήμιση.
  • Ανώνυμες κλήσεις και μηνύματα με σκοπό τον φόβο και την ταραχή.

Ποιες είναι οι συνέπειες για το παιδί και τον έφηβο:
  • Αποχή από τα μαθήματα.
  • Απότομη πτώση στις σχολικές επιδόσεις.
  • Εκτέλεση πράξεων αντίθετων με τον χαρακτήρα του παιδιού ή παράνομες πράξεις λόγω εκβιασμού.
  • Κατάθλιψη.
  • Αυτοκτονία.

3. Εξάρτηση

Η εξάρτηση αποτελεί κυρίως πρόβλημα των νέων και προκαλείται συνήθως στα σάιτ κοινωνικής δικτύωσης και μέσω των διαδικτυακών παιχνιδιών.

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς:
  • Εγκαταστήστε ειδικά προγράμματα παρακολούθησης στον Η/⁠Υ.
  • Ελέγχετε το ιστορικό του προγράμματος πλοήγησης.
  • Αποφεύγετε τη χρήση του υπολογιστή σε παιδιά χωρίς την παρουσία ενηλίκου.
  • Συμβουλέψτε το παιδί να μη δίνει προσωπικές πληροφορίες.
  • Αποθαρρύνετέ το να συναντήσει άτομα που γνώρισε στο διαδίκτυο χωρίς την επίβλεψή σας.
  • Ζητήστε από το παιδί να σας ενημερώσει αν κάποιος του έστειλε υλικό που το τάραξε ή το αναστάτωσε.
  • Αποφύγετε τη δημοσιοποίηση φωτογραφιών με τα παιδιά σας στο διαδίκτυο.


ΔιαδίκτυοΣχολική βία

8 Φεβ 2012

Σύντομες συμβουλές για ασφαλές διαδίκτυο

Από το Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο


Δείτε περισσότερα στις αναρτήσεις που ακολουθούν:


Διαδίκτυο

31 Ιαν 2012

Έχουν φύλο τα παιχνίδια;

Της Peggy Orenstein
Δημοσιογράφος

Τα καταστήματα παιχνιδιών Hamleys, το ηλικίας 250 ετών λονδρέζικο ανάλογο των ελληνικών Τζάμπο, κατάργησαν πρόσφατα τα ξεχωριστά τμήματα κοριτσιών και αγοριών (ροζ και γαλάζια αντίστοιχα) και τα αντικατέστησαν από ουδέτερα ως προς το φύλο τμήματα με ασπροκόκκινη σηματοδότηση. Αντί για ορόφους αφιερωμένους σε κούκλες Μπάρμπι και φιγούρες του Μπάτμαν ή του Σπάιντερμαν, τα εμπορεύματα θα παρουσιάζονται πλέον οργανωμένα κατά τύπους (soft toys) ή ενδιαφέροντα (παιχνίδια υπαίθρου).

Αυτή η χειρονομία απεξάρτησης από στερεότυπα έρχεται σε αντίθεση με τη νέα πρωτοβουλία της Lego, τη συλλογή Friends, που απευθύνεται στα κορίτσια. Περιλαμβάνει νέου τύπου τουβλάκια με παστέλ χρώματα, που θα επιτρέπουν στο κοριτσάκι που θα τα αποκτήσει να κατασκευάσει, μεταξύ άλλων, το δικό του κομμωτήριο ή ρεστοράν. Επίσης, τα lego-ανθρωπάκια θα είναι λίγο πιο ψηλά και καμπυλωτά από τους συνηθισμένους κατοίκους της Legoland.

Τι είναι σωστό, λοιπόν; Πρέπει η διάκριση των φύλων να εξοριστεί συστηματικά από τον κόσμο των παιχνιδιών; Ή μήπως η κίνηση της Lego είναι απλώς ρεαλιστική και επιδιώκει να συναντήσει τα κορίτσια στα μισά του δρόμου, ξυπνώντας το ενδιαφέρον τους για τις κατασκευές;

Ενώ στην πρώιμη νηπιακή ηλικία τα παιδιά παίζουν με παρόμοιο τρόπο με τα τουβλάκια τους, όταν φτάνουν στα τέσσερα και τα πέντε τα κορίτσια αρχίζουν να δείχνουν σαφή προτίμηση στα παιχνίδια που είναι όμορφα, αρμονικά και τους επιτρέπουν να πουν μια ιστορία. Μπορεί να τους αρέσει να «χτίζουν», αλλά προτιμούν να υποδύονται ρόλους. Για να είμαστε δίκαιοι με τα φύλα, λένε οι βιομήχανοι παιχνιδιών, πρέπει να ανταποκρινόμαστε στις διαφορετικές επιθυμίες τους.

Όπως θα σας πει κάθε αναπτυξιακός ψυχολόγος, οι παρατηρήσεις αυτές είναι, εν μέρει, σωστές. Η επιλογή παιχνιδιών από τα μικρά παιδιά είναι ένας μεγάλος κόμβος στην έκφραση της διαφοράς των φύλων. Τα αγόρια και τα κορίτσια όχι μόνο τείνουν να παίζουν διαφορετικά —με τα κορίτσια να κάνουν μικρές παρέες, να μιλούν περισσότερο και να παίζουν πιο συνεργατικά— αλλά, όταν έχουν τη δυνατότητα, προτιμούν να συναναστρέφονται ομόφυλα παιδιά.

Η επιρροή του περιβάλλοντος

Βαθμός για τη Lego, λοιπόν; Ας μη βιαζόμαστε. Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας μπορεί να είναι οι αυτοδιορισμένοι αρχηγοί του διαχωρισμού των φύλων, ωστόσο, σύμφωνα με τη Λιζ Έλιοτ, νευροβιολόγο και συγγραφέα του βιβλίου «Ροζ μυαλό, μπλε μυαλό», αυτή είναι επίσης η ηλικία που ο εγκέφαλος είναι πιο εύπλαστος και πιο ανοιχτός σε επιρροές όσον αφορά τις ικανότητες και τους ρόλους.

Κάθε εμπειρία, κάθε αλληλεπίδραση, κάθε δραστηριότητα ενισχύει κάποια νευρικά κυκλώματα εις βάρος άλλων και όσο πιο μικρό είναι το παιδί τόσο μεγαλύτερη η επίδραση. Έχει διαπιστωθεί, π.χ., ότι τα αγόρια από οικογένειες με πιο ισότιμες σχέσεις είναι στοργικότερα απέναντι στα μωρά.

Το ζήτημα, λοιπόν, δεν είναι να αντιπαραθέσουμε τη φύση και την ανατροφή, αλλά να δούμε πώς η ανατροφή γίνεται φύση: το περιβάλλον στο οποίο παίζουν και μεγαλώνουν τα παιδιά μπορεί να ενθαρρύνει ένα φάσμα ικανοτήτων και να αποκλείσει κάποιο άλλο. Έτσι, το να ενδίδουμε ανέμελα στις προτιμήσεις των παιδιών που στερεότυπα θεωρούνται δεδομένες (ή, ακόμη χειρότερα, να τις εκμεταλλευόμαστε) μπορεί να έχει πιο αρνητικές επιπτώσεις απ’ όσο φαντάζονται οι γονείς. Αντίθετα, θα ήταν πιο εποικοδομητικό να προωθήσουμε, χωρίς καταναγκασμό, τις φιλίες μεταξύ παιδιών διαφορετικού φύλου και ένα ευρύτερο φάσμα επιλογών στο παιχνίδι. Υπάρχουν, άλλωστε, ενδείξεις ότι τα παιδιά που έχουν φιλίες με το αντίθετο φύλο σε μικρή ηλικία έχουν πιο υγιείς αισθηματικές σχέσεις ως έφηβοι.

Παραδοσιακά, τα παιχνίδια προορίζονταν να μεταφέρουν τις γονικές αξίες και προσδοκίες, να εκπαιδεύσουν τα παιδιά στους μελλοντικούς ρόλους τους. Τα σημερινά κορίτσια και αγόρια θα γίνουν στο μέλλον συνάδελφοι, διευθυντές και διευθύντριες, υφιστάμενοι οι μεν των δε, σύντροφοι στη ζωή και συν-γονείς. Πώς μπορούν να αναπτύξουν ικανότητες για μια τέτοια συνεργασία παίζοντας με παιχνίδια που όλο και περισσότερο δίνουν έμφαση ή ενισχύουν τον διαχωρισμό ανάμεσα στο «αρσενικό» και το «θηλυκό»;

Παιχνίδι

29 Ιαν 2012

Επίβλεψη και προστασία των παιδιών στο facebook

Της Καλλιόπης (popelix)
Μηχανικός υπολογιστών, mammasworkathome.gr

Οι γονείς παιδιών σχολικής ηλικίας αντιμετωπίζουν πολύ συχνά το αίτημά τους για τη δημιουργία προσωπικής σελίδας σε κάποιο από τα δημοφιλή μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Παίρνοντας ως παράδειγμα το facebook, αν και δεν προβλέπεται από τον κανονισμό του, πολλοί μαθητές δημοτικού σχολείου έχουν προσωπική σελίδα και αλληλεπιδρούν με φίλους, συγγενείς και συμμαθητές. Οι γονείς καλούνται να διαχειριστούν την κατάσταση, να θέσουν όρια και να δώσουν συμβουλές για τη σωστή διαχείριση του διαδικτύου.

Ο δεκάλογος που ακολουθεί αφορά κυρίως το facebook, όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η μεγαλύτερη προστασία για τα παιδιά είναι να διατηρούμε συνεχώς μια ανοικτή γέφυρα επικοινωνίας μαζί τους και να είμαστε διακριτικά δίπλα τους, εκπαιδεύοντάς τα στην ασφαλή χρήση του διαδικτύου.

Δέκα συμβουλές

1 Οι γονείς πρέπει να γνωρίζουν τον κωδικό του παιδιού και να έχουν πρόσβαση στη σελίδα του.

2 Οι γονείς πρέπει να μπορούν να επιλέγουν τις ρυθμίσεις του παιδιού, ώστε να κάνουν ασφαλέστερο το προφίλ του (ρυθμίσεις απορρήτου, ορατότητας κλπ.).

3 Τα μηνύματα e⁠-⁠mail σχετικά με αναρτήσεις, αιτήματα φιλίας κ.ά. πρέπει να έρχονται στον οικογενειακό λογαριασμό e⁠-⁠mail.

4 Οι γονείς πρέπει να διατηρούν λογαριασμό στο facebook και τα παιδιά να τους προσθέτουν ως «φίλους» και να τους διατηρούν.

5 Τα παιδιά δεν πρέπει να προσθέτουν άγνωστα άτομα στους φίλους τους ούτε να χρησιμοποιούν την εφαρμογή άμεσης ανταλλαγής μηνυμάτων (chat) του facebook για να μιλήσουν με αγνώστους.

6 Οι γονείς πρέπει να επιτρέπουν στα παιδιά να περνούν συγκεκριμένο χρονικό διάστημα στο facebook και να μην το υπερβαίνουν.

7 Ο υπολογιστής πρέπει να βρίσκεται σε χώρο του σπιτιού που χρησιμοποιείται από όλους, όπως στο σαλόνι ή το καθιστικό, και να είναι σε κοινή θέα.

8 Τα παιδιά δεν πρέπει να κοινοποιούν στο facebook προσωπικά στοιχεία (διεύθυνση, αριθμό τηλεφώνου, φωτογραφίες κλπ.) σε άτομα που δεν τα γνωρίζουν καλά.

9 Τα παιδιά πρέπει να ενημερώνουν άμεσα τους γονείς τους σε περίπτωση που αισθανθούν άβολα από κάτι που είδαν ή από κάποια συζήτηση που είχαν με κάποιον στο facebook. Οι γονείς πρέπει να ενεργούν αμέσως για να αποκλείουν ή να αναφέρουν το εν λόγω υλικό.

1
0 Αν το παιδί δεν εφαρμόζει κάποιον από τους κανόνες που έχουν ορίσει οι γονείς, ο λογαριασμός του πρέπει να διαγράφεται.


1 Ιαν 2012

Ο δεκάλογος ενός πατέρα

Υπάρχει τίποτα πιο σημαντικό στη ζωή του γονιού από την ευτυχία του παιδιού του; Υπάρχει πιο αισιόδοξη εικόνα από αυτήν ενός μικρού παιδιού όταν ξεσπά σε γέλια;

Αφιερωμένο από έναν χαζομπαμπά στα υπέροχα παιδιά του:


Το κείμενο του βίντεο

1 Δεν μπορούμε, ίσως, να σας δώσουμε λύσεις για όλα τα προβλήματα της ζωής σας ούτε έχουμε όλες τις απαντήσεις για τις αμφιβολίες και τους φόβους σας. Όμως μπορούμε, και θέλουμε, να τα ακούσουμε και να τα μοιραστούμε μαζί σας.

2 Δεν μπορούμε, ίσως, να αλλάξουμε το παρελθόν ή το μέλλον σας. Όμως, όταν μας χρειάζεστε, θα είμαστε εκεί, μαζί σας, προσφέροντας τα χέρια μας να στηριχτείτε.

3 Οι χαρές, οι θρίαμβοι και οι επιτυχίες σας στο ταξίδι της ζωής δε θα είναι δικές μας. Όμως ειλικρινά θα μοιραζόμαστε με την ίδια χαρά την ευτυχία σας.

4 Θα προσπαθήσουμε να μην κρίνουμε τις αποφάσεις που θα παίρνετε στη ζωή σας. Σίγουρα όμως θα είμαστε εκεί να σας στηρίξουμε, να σας δώσουμε κουράγιο και να σας βοηθήσουμε, εάν μας το ζητήσετε.

5 Δεν μπορούμε να περιορίσουμε μέσα σε όρια αυτά που πρέπει να πραγματοποιήσετε. Όμως θα σας προσφέρουμε τον ελεύθερο χώρο που χρειάζεστε για να επιτύχετε.

6 Δε θα μπορέσουμε, ίσως, να αποτρέψουμε κάποιες θλίψεις που θα σας ραγίσουν την καρδιά. Όμως μπορούμε να κλάψουμε μαζί σας, να μαζέψουμε τα κομμάτια και να τη φτιάξουμε ξανά, πιο δυνατή.

7 Δεν έχουμε, ίσως, το δικαίωμα να σας πούμε τι και ποιοι πρέπει να γίνετε. Μόνο μπορούμε να σας αγαπάμε όπως είστε και να σας διαβεβαιώσουμε πως θα είμαστε πάντοτε δίπλα σας.

8 Αυτές τις μέρες σκεφτόμουν πόσο άλλαξε η ζωή μας με τον ερχομό σας, πόσο πιο γεμάτη και ευτυχισμένη έγινε η ζωή μας.

9 Να θυμάστε πως όλοι είμαστε εδώ περαστικοί· να εκτιμάτε όμως τη ζωή. Να ζείτε κάνοντας χώρο και στους άλλους, ώστε να κοιμάστε πάντα ευτυχισμένοι.

1
0 Να εκπέμπετε αγάπη, για να λαμβάνετε αγάπη. Να αρπάζετε τις ευκαιρίες. Να προσπαθήσετε να αφήσετε έναν κόσμο καλύτερο από αυτόν που βρήκατε, διορθώνοντας τα δικά μας λάθη. Και να ακούτε πάντα την καρδιά σας.

Διαπαιδαγώγηση
ΠΗΓΗ: Χλέτσος Βασίλης (το κείμενο βασίζεται κυρίως σε ποίημα του Χόρχε Λουίς Μπόρχες)

Διαβάστηκαν περισσότερο την τελευταία εβδομάδα