31 Ιουλ 2011

Παιδιά με εφόδια και… άγχος

Είναι πνιγμένα, άκρως καλλιεργημένα και αγχωμένα. Είναι τα σημερινά παιδιά, το εβδομαδιαίο πρόγραμμα των οποίων περιλαμβάνει τουλάχιστον αγγλικά, γαλλικά, κομπιούτερ, καράτε και πιάνο, με διάφορες παραλλαγές στο άθλημα και το μουσικό όργανο. Κι αυτά, εφόσον όλα πηγαίνουν καλά. Αν όμως για κακή τους τύχη παρουσιάσουν αδυναμία σε κάποιο μάθημα του σχολείου, τότε στη λίστα προστίθενται τα ιδιαίτερα στα μαθηματικά, τη γλώσσα κ.ο.κ. Είναι τα παιδιά που οι γονείς έχουν βαλθεί να μετατρέψουν σε ολοκληρωμένους αναγεννησιακούς αλλά και σύγχρονους ανθρώπους το αργότερο από τα οκτώ τους χρόνια.

Το πρόβλημα δεν είναι τόσο η πληθώρα των ασχολιών όσο η υποχρέωση των παιδιών να διαπρέψουν σε ό,τι κι αν επιδοθούν. Η πίεση αυτή ξεπερνά συχνά τα όριά τους. Σύμφωνα με τα στοιχεία της βρετανικής στατιστικής υπηρεσίας, το 4% των παιδιών και των νέων υποφέρουν από μόνιμο άγχος και κατάθλιψη, που αποδίδονται στις συνεχείς δοκιμασίες, τα αποτελέσματα των εξετάσεων και το καθημερινό στρες. Μια άλλη έρευνα, στην οποία πήραν μέρος 1.000 νέοι 15–21 ετών, έδειξε ότι οκτώ στους δέκα ήξεραν κάποιον συνομήλικό τους που αντιμετώπιζε ψυχολογικό πρόβλημα, ενώ πάνω από τους μισούς γνώριζαν κάποιον που προσπάθησε να κάνει κακό στον εαυτό του ή έπασχε από κατάθλιψη.

Στη Βρετανία ο συγγραφέας παιδικών βιβλίων Πιτ Τζόνσον μίλησε με εκατοντάδες μαθητές ηλικίας 7 έως 14 ετών. Αυτό που ανακάλυψε είναι ότι τα παιδιά νιώθουν συχνά κουρασμένα από τη γονική παρουσία. Όπως λέει στην «Ιντεπέντεντ», «τα παιδιά θέλουν την ησυχία τους. Οι γονείς όμως θεωρούν ότι πρέπει να δημιουργήσουν γύρω τους ένα περιβάλλον γεμάτο ερεθίσματα, ώστε να τα πάνε καλύτερα στο σχολείο. Αναλαμβάνουν να αξιοποιήσουν τον ελεύθερο χρόνο των παιδιών τους, γεμίζοντάς τον με εξωσχολικές δραστηριότητες».

Ακόμη λοιπόν κι όταν υπάρχει κάποιο κενό μεταξύ γερμανικών και μπάσκετ, ο πρόθυμος γονιός θα φροντίσει να περάσει λίγο «ποιοτικό χρόνο» με το καμάρι του. Κατά τον Τζόνσον, οι δύο αυτές λέξεις προκαλούν κυριολεκτικά τρόμο στα παιδιά, γιατί ξέρουν ότι εννιά φορές στις δέκα αντιστοιχούν σε κάτι εκπαιδευτικό. Ακόμη και το παιχνίδι δεν εκτιμάται πλέον γι’ αυτό που είναι, αλλά οφείλει να έχει αναπτυξιακές προεκτάσεις.

Η τάση αυτή, όπως και πολλά άλλα εγκλήματα, ξεκινά από τις καλύτερες προθέσεις. Είναι φυσικό να επιθυμούν οι γονείς να δώσουν στα παιδιά τους όσο το δυνατόν περισσότερα εφόδια για να αντιμετωπίσουν έναν ομολογουμένως σκληρό και ανταγωνιστικό κόσμο. Στην πορεία όμως χάνουν το μέτρο και η επιθυμία μετατρέπεται σε παράλογη απαίτηση, αφού τα παιδιά καταλήγουν να αισθάνονται υποχρεωμένα να διακρίνονται εντός κι εκτός σχολείου, να αριστεύουν παντού και πάντα. Πράγμα το οποίο, φυσικά, είναι αδύνατο αλλά και μη ρεαλιστικό.

Όπως επισημαίνουν όλοι οι παιδαγωγοί, είναι αναγκαίο για τα παιδιά να μάθουν τι σημαίνει επιτυχία και αποτυχία. Η απομάκρυνση της αβεβαιότητας ισοδυναμεί με απομάκρυνση από την πραγματικότητα. Κατά τον κοινωνιολόγο Φρανκ Φουρέντι, «μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι γονείς είναι ο χειρισμός της αποτυχίας και της απογοήτευσης. Δεν υπάρχει τίποτε χειρότερο από το να φοβάσαι να αποτύχεις». Δυστυχώς, ο φόβος αυτός είναι μεγαλύτερος από ποτέ. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2001 τα εγχειρίδια που υπήρχαν στη Βρετανία για το πώς να μεγαλώσει κανείς «έξυπνα και ικανά παιδιά» ήταν περισσότερα από τα μωρά που γεννήθηκαν.

Το μόνο θετικό είναι ότι ο κίνδυνος όλης αυτής της «πολυπραγμοσύνης» έχει αρχίσει να γίνεται αισθητός. Οι Αμερικανοί ψυχολόγοι χαρακτηρίζουν το φαινόμενο του «υπερπρογραμματισμού» της παιδικής δραστηριότητας εθνική επιδημία, ενώ οι περισσότεροι ειδικοί που ασχολούνται με παιδιά προειδοποιούν ότι η επιτάχυνση της νοητικής ανάπτυξης επιτυγχάνεται συχνά σε βάρος της κοινωνικής και συναισθηματικής εξέλιξης. Είναι άλλωστε γνωστό ότι οι πιο ισορροπημένοι ενήλικοι είναι εκείνοι που χάρηκαν την παιδική τους ηλικία. Ας ελπίσουμε ότι κάποιοι γονείς ακούνε...

Εξωσχολικές δραστηριότητες
ΠΗΓΗ: Ελευθεροτυπία (01.03.2003) / Λήδα Παπαδοπούλου

Σχολικές αίθουσες με νέα διαρρύθμιση

Όταν μια κοινωνία περνά κρίση, πληθαίνουν οι αιτιάσεις κατά του σχολείου και φουντώνει ο διάλογος για το εκπαιδευτικό σύστημα. Όλοι συμφωνούν ότι είναι απαραίτητο να γίνουν μεταρρυθμίσεις, σπάνια όμως δίνεται το «πράσινο φως», γιατί δεν υπάρχει ευρεία συναίνεση για την ολοκληρωμένη υλοποίηση των αλλαγών.

Τα χαρακτηριστικά του ελληνικού σχολείου παρέμειναν σχεδόν αναλλοίωτα στη διάρκεια του 20ού αιώνα. Στερεότυποι υπήρξαν οι τρόποι διαμόρφωσης του χώρου, κυριαρχούμενοι από την ασυνέχεια και τη μονολειτουργικότητα. Ήταν επόμενο η αισθητική μικρή μόνο σχέση να έχει με το περιεχόμενο των μαθημάτων και την ηλικία των μαθητών. Η έλλειψη ευελιξίας σφραγίζει το εκπαιδευτικό μας σύστημα και αναδεικνύει το αδιέξοδο στο οποίο έχουμε συνηθίσει να ζούμε.

«Υπάρχει όμως εναλλακτική λύση», μας λέει ο Δημήτρης Γερμανός, αρχιτέκτονας και αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του ΑΠΘ. Και για να μας το αποδείξει, έγραψε ένα ογκώδες βιβλίο με τίτλο «Οι τοίχοι της γνώσης», που, όπως εύχεται ο ίδιος, μπορούν να αναδειχθούν σε «τύχη της γνώσης».

Δεν πιστεύει βέβαια ότι αυτό είναι εύκολη υπόθεση. Δίνει όμως τα κλειδιά για την προσαρμογή του σχολικού κτιρίου στις επιταγές της μοντέρνας αντίληψης. Ο ίδιος μπορεί μάλιστα να υπερηφανεύεται για το πείραμα που φέρει την υπογραφή του. Το αποτέλεσμα πραγματικά εκπλήσσει, αποτυπωμένο φωτογραφικά στο παράρτημα του βιβλίου.

Κι άλλες προσπάθειες έχουν γίνει από απλούς εκπαιδευτικούς, καρπός της λαχτάρας τους για βελτίωση της καθημερινής εκπαιδευτικής πράξης. Ο συγγραφέας επαινεί αυτή τη διαδικασία και τονίζει ότι συχνά αποδεικνύεται περισσότερο επιτυχημένη από την πεζή εφαρμογή θεωριών που προσκρούουν σε μεγάλα εμπόδια προσαρμογής.

Ο Γερμανός μάς καλεί σε «παιδαγωγικό ανασχεδιασμό του σχολικού περιβάλλοντος». Στις νέες αίθουσες, επιμένει, τα παιδιά δουλεύουν σε ομάδες, ευνοείται η επικοινωνία «πρόσωπο με πρόσωπο», η αλληλεπίδραση και η συνεργασία μεταξύ των μαθητών, που χρησιμοποιούν τον χώρο με μεγαλύτερη ελευθερία και ευελιξία. Βλέποντας τα παιδιά να δουλεύουν στην Αντιμάχεια της Κω, στον Πομό της Κύπρου, στη Χρυσαυγή, την Περαία, τους Νέους Επιβάτες και στη Μενεμένη της Θεσσαλονίκης, οι παλαιότεροι θα ζηλέψουμε, καθώς θα συγκρίνουμε το συγκεκριμένο πιλοτικό πρόγραμμα με τη δική μας «άχαρη» εμπειρία.

«Στα σχολεία που ανασχεδιάστηκαν με βάση τις καινούργιες αντιλήψεις σημειώθηκε ουσιαστική βελτίωση της επίδοσης των μαθητών. Στο νέο περιβάλλον οι “κακοί” μαθητές συμμετείχαν και διάβαζαν περισσότερο, έδειχναν ενδιαφέρον για τη σχολική πράξη, καλλιεργήθηκε το ομαδικό πνεύμα. Εξαφανίστηκαν, μάλιστα, τελείως τα φαινόμενα βανδαλισμού», επισημαίνει ο Δ. Γερμανός.

Ο έλεγχος της επίδοσης των μαθητών και η παρατήρηση της συμπεριφοράς τους πραγματοποιήθηκαν σε δύο στάδια. Ένα τρίμηνο ύστερα από την αρχιτεκτονική παρέμβαση στις παλιές αίθουσες και ξανά σε ενάμιση χρόνο. Τα συμπεράσματα ήταν εντυπωσιακά και φώτισαν τον δρόμο για μια συνολική αντιμετώπιση του προβλήματος.

Η συνεργασία του αρχιτέκτονα με τον εκπαιδευτικό, τον ψυχολόγο και τον κοινωνιολόγο κρίνεται αναγκαία για να σχεδιαστούν οι καινούργιες αίθουσες με βάση τις ομαδοκεντρικές μεθόδους διδασκαλίας (σε συνδυασμό, πάντα, με την ατομική διδασκαλία). Η διαρρύθμιση αυτή δεν προϋποθέτει βέβαια ένα εντελώς καινούργιο κτίριο. «Περιμέναμε 200 χρόνια για να χτιστούν τα σχολεία που έχουμε σήμερα. Δεν μπορούμε να τα γκρεμίσουμε για να οικοδομήσουμε στη θέση τους νέα», λέει με αφοπλιστικό τρόπο ο Γερμανός.

Το υπουργείο Παιδείας, μέσω του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, θέλει να επιφέρει αλλαγές στην εκπαίδευση με σύγχρονα βιβλία και νέες διδακτικές μεθόδους. Αλλά αυτά αποδεικνύονται συνήθως αποσπασματικές λύσεις. Ας μη γελιόμαστε. Στους ίδιους χώρους τα αποτελέσματα θα είναι πενιχρά, αν το εκπαιδευτικό περιβάλλον δεν ανασχεδιαστεί με σφαιρικό τρόπο. Θα πρέπει να καμφθούν οι αντιστάσεις, τα κατεστημένα συμφέροντα και η αδράνεια που χαρακτηρίζει σήμερα το εκπαιδευτικό τοπίο. Ιδού «πεδίον δόξης λαμπρόν» για κάθε φιλόδοξο στέλεχος της παιδείας.

Εκπαίδευση
ΠΗΓΗ: Ελευθεροτυπία (02.05.2003) / Δανάη Μαρίτσα

Μπούλινγκ και ρατσισμός

Του Γιώργου Τσιάκαλου
Καθηγητής στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του ΑΠΘ

Bullying. Αυτή η λέξη είναι ίσως ο μοναδικός αγγλισμός του οποίου την είσοδο στον λόγο μας αρνείται επίμονα η ελληνική κοινωνία. Γι’ αυτό στην περίπτωση του Άλεξ δυσκολεύτηκε να αποδεχθεί την πιο πιθανή ερμηνευτική εκδοχή και προτίμησε να καταφύγει στα σενάρια των «εμπόρων οργάνων» και των «απαγωγέων».

Το μπούλινγκ είναι ένα ευρέως διαδεδομένο φαινόμενο στα σχολεία των οικονομικά αναπτυγμένων χωρών. Ο όρος εννοεί τη συστηματική επιθετική συμπεριφορά —από την απλή φραστική έως την πιο βίαιη— σε βάρος μεμονωμένων μαθητών μέσα και έξω από το σχολείο. Είναι μέρος της ζωής μιας γενιάς παιδιών που, σύμφωνα με έγκυρους υπολογισμούς, μέχρι την ηλικία των 14 ετών έχουν γίνει μάρτυρες έντεκα χιλιάδων (11.000) φόνων στην τηλεοπτική «πραγματικότητα»!

Πλούσια είναι η σχετική διεθνής βιβλιογραφία που περιγράφει το φαινόμενο και προτείνει λύσεις. Όμως, για να χρησιμοποιήσει κανείς αυτήν τη συσσωρευμένη επιστημονική γνώση, πρέπει πρώτα να αναγνωρίσει την ύπαρξη και τη σημασία του ιδιαίτερου φαινομένου, που είναι εντελώς διαφορετικό από τα παιδικά και εφηβικά μαλώματα —ακόμη και τα πιο βίαια. Στη χώρα μας επιλέξαμε να μιλούμε αδιαφοροποίητα για «αύξηση των κρουσμάτων βίας στα σχολεία» και για «συμμορίες μαθητών». Ενοχοποιούμε με ευκολία τις οικογένειες ακόμη και παντελώς άγνωστων δραστών. Ας γνωρίζουμε όμως ότι δράστες και θύματα του μπούλινγκ μπορούν να γίνουν όλα τα παιδιά και σε όλα τα περιβάλλοντα.

«Και ο ρατσισμός δεν έπαιξε κανένα ρόλο στην τραγική περίπτωση του Άλεξ;», αναρωτιούνται μερικοί. Έπαιξε, και μάλιστα πολλαπλούς ρόλους. Έδωσε στους διώκτες του την κοινωνικά αποδεκτή κατηγοριοποίηση του θύματος, που χρειάζεται κάθε διώκτης, μικρός ή μεγάλος. Αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι εμπόδισε μια ολόκληρη κοινωνία να αναζητήσει την αλήθεια, από φόβο μήπως υποχρεωθεί να παραδεχθεί την ύπαρξη ενός ρατσισμού που, πράγματι, μπορεί να οδηγήσει ακόμη και στον φόνο ενός τόσο καλλιεργημένου και ευγενικού παιδιού, που θα θέλαμε να του μοιάζει και το δικό μας.

Σχολική βία
ΠΗΓΗ: Ελευθεροτυπία (05.06.2006)

25 Ιουλ 2011

Σχολικός εκφοβισμός

Από την Ελληνική Εταιρεία Μελέτης και Πρόληψης της Σεξουαλικής Κακοποίησης

Αρνητικά συμβάντα μεταξύ παιδιών σχολικής ηλικίας

1. Σωματική επίθεση: σπρωξίματα, κλωτσιές, μπουνιές, χαστούκια κλπ.

2. Συναισθηματική επίθεση: σκόπιμη απομόνωση του παιδιού-θύματος, το να κρύβουν τα βιβλία του, να λερώνουν και να καταστρέφουν τα πράγματά του, να το εκβιάζουν για χρήματα κλπ.

3. Λεκτική επίθεση: κοροϊδία, βρίσιμο, σαρκασμός, ειρωνεία, διάδοση ψευδούς φήμης, ρατσιστικά ή ομοφοβικά σχόλια, χειρονομίες, συκοφαντικά γκράφιτι, απειλές κλπ.

4. Σεξουαλικός εκφοβισμός: ανεπιθύμητα αγγίγματα, απειλές, προσβλητικά γράμματα / μηνύματα / εικόνες, λεκτική παρενόχληση κλπ.

5. Ηλεκτρονικός εκφοβισμός: χρήση διαδικτύου (e-mail, chat room), κλήσεις κινητών και sms με κακοποιητικό και απειλητικό περιεχόμενο, χρήση κάμερας με σκοπό την απειλή και την ταπείνωση του παιδιού.

Πιθανά σημάδια ότι ένα παιδί θυματοποιείται από τους συμμαθητές του

  • Γίνεται επιθετικό, παράλογο, ανήσυχο.
  • Εκφοβίζει ή θυματοποιεί άλλα παιδιά ή αδέρφια.
  • Σταματάει να τρώει.
  • Φοβάται να χρησιμοποιήσει το κινητό ή το ηλεκτρονικό του ταχυδρομείο.
  • Τρομάζει, φέρεται αμήχανα όταν λαμβάνει μήνυμα στο κινητό.
  • Φοβάται να περπατήσει μόνο του στο σχολείο.
  • Δε θέλει να πάει σχολείο ούτε να χρησιμοποιήσει το λεωφορείο.
  • Εκλιπαρεί να το πάνε σχολείο με το αμάξι.
  • Αλλάζει διαδρομή πηγαίνοντας προς το σχολείο.
  • Κάνει απουσίες, κοπάνες.
  • Αρχίζει να τραυλίζει.
  • Απειλεί με αυτοκτονία.
  • Κλαίει πριν κοιμηθεί, έχει εφιάλτες.
  • Το πρωί νιώθει άρρωστο, δε θέλει να πάει σχολείο.
  • Πέφτει η σχολική του επίδοση.
  • Επιστρέφει με σχισμένα ρούχα, κατεστραμμένα βιβλία.
  • Του λείπουν πράγματα.
  • Ζητά ή κλέβει χρήματα (για να τα δώσει στον θύτη-εκβιαστή).
  • Χάνει συνέχεια το κολατσιό του ή τα χρήματά του, επιστρέφει πεινασμένο.
  • Έχει ανεξήγητες μελανιές / χτυπήματα.
  • Δίνει απίθανες εξηγήσεις για όλα τα παραπάνω.





Οδηγίες για το παιδί-θύμα

  • Κατ’ αρχάς, δε φταις εσύ! Πολλοί επιτυχημένοι άνθρωποι είχαν πέσει θύματα εκφοβισμού στο σχολείο.
  • Διατήρησε την ψυχραιμία και την αυτοπεποίθησή σου.
  • Μην απαντάς στις κοροϊδίες, μην μπαίνεις σε διάλογο, κάνε ότι δεν τις ακούς.
  • Κοίταξέ τους στα μάτια και πες τους καθαρά και σταθερά: «ΣΤΑΜΑΤΑ!»
  • Φύγε όσο γρηγορότερα μπορείς.
  • Πες αμέσως τι συνέβη στον δάσκαλό σου ή σε κάποιον άλλον ενήλικο.
  • Αν φοβάσαι να το πεις σε κάποιον ενήλικο, πες το σε έναν φίλο και ζήτα του να είναι μαζί σου.
  • Συνέχισε να το λες, μέχρις κάποιος να σε βοηθήσει.
  • Αν σου έστειλαν απειλητικό sms ή e-mail κράτησέ το, μην το σβήσεις. Θα χρειαστεί ως απόδειξη.
  • Αν σε εκφοβίζει ολόκληρη παρέα, πιάσε το πιο αδύναμο μέλος της και πες του ότι αυτό δεν είναι σωστό και αν θα του άρεσε να του φέρονταν εκείνου έτσι.
  • Αν μετά από αυτά δεν αλλάξει κάτι, άλλαξε σχολείο. Ζήτησε από τους γονείς σου να βρουν ένα σχολείο που είναι φιλικό και ασφαλές.
  • Μην πιστεύεις αυτά που σου λένε οι εκφοβιστές. Να επαινείς τον εαυτό σου και να του υπενθυμίζεις κάθε μέρα τα καλά σου σημεία.

Οδηγίες για γονείς

  • Παρατηρήστε αν το παιδί σας δείχνει σημάδια ότι θυματοποιείται από άλλα παιδιά ή αν δρα ως θύτης. Μην το αμελήσετε, επικοινωνήστε αμέσως με το σχολείο.
  • Αναπτύξτε μια ζεστή και φιλική σχέση με το παιδί. Να είστε κοντά του και να επιδιώκετε τη συζήτηση μαζί του. Από μόνο του μπορεί να μη σας αναφέρει τίποτε για το θέμα αυτό.
  • Διδάξτε του να κοιτά στα μάτια τον εκφοβιστή, να λέει δυνατά «ΑΣΕ ΜΕ ΗΣΥΧΟ» ή «ΚΟΙΤΑ ΤΗ ΔΟΥΛΕΙΑ ΣΟΥ», να φεύγει και να το λέει σε κάποιον ενήλικο.
  • Καθησυχάστε το ότι δε φταίει αυτό αν του επιτέθηκαν και ότι δεν είναι δικό του λάθος.
  • Μιλήστε με συγκεκριμένα περιστατικά στον δάσκαλο, στον διευθυντή, στις αρμόδιες Διευθύνσεις Εκπαίδευσης.
  • Διατηρήστε επικοινωνία με το παιδί και με το σχολείο, ώστε να επιβεβαιώνετε ότι δεν υπάρχουν επαναλήψεις των περιστατικών εκφοβισμού.
  • Ζητήστε βοήθεια από τον τοπικό Συμβουλευτικό Σταθμό Νέων ή άλλες υπηρεσίες ψυχολογικής στήριξης.
  • Συμβουλεύστε το παιδί σας να προσέχει σε ποιον δίνει τον αριθμό του κινητού του τηλεφώνου και τη διεύθυνση του e-mail του.

Μην υποτιμάτε τις συνέπειες που μπορεί να έχει ο εκφοβισμός

  • Οι μύθοι «ε, παιδιά είναι, πειράζονται μεταξύ τους» ή «έτσι θα σκληραγωγηθεί για να βγει στην κοινωνία» μπορεί να ζημιώσουν το παιδί και να το οδηγήσουν σε δυστυχία και απομόνωση.
  • Επαινείτε τα παιδί, δώστε του ευκαιρίες να αναλάβει ευθύνες, εγγράψτε το σε άλλες ομαδικές δραστηριότητες (αθλητισμό, προσκοπισμό, καλλιτεχνικά κλπ.) όπου δεν υπάρχουν εκφοβιστές και όπου έχει την ευκαιρία να κάνει νέες φιλίες και να αυξηθεί η αυτοπεποίθησή του.
  • Αν το παιδί τραυματιστεί από τους εκφοβιστές, ενημερώστε την αστυνομία και γνωστοποιήστε στο σχολείο ότι έχετε ενημερώσει την αστυνομία.
  • Απαιτήστε από το σχολείο να ενημερώσει τους γονείς του παιδιού-εκφοβιστή.
  • Αν ο εκφοβισμός δεν αντιμετωπίζεται, αλλάξτε σχολείο. Μιλήστε με το νέο σχολείο και βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχουν ή δε γίνονται ανεκτοί εκεί οι εκφοβιστές.

Αν το παιδί σας εκφοβίζει άλλα παιδιά

  • Σταματήστε το αμέσως μόλις παρατηρήσετε την επιθετική συμπεριφορά του.
  • Εξηγήστε του ότι αυτή η συμπεριφορά δεν είναι αποδεκτή και ότι το αντίκτυπο στα άλλα παιδιά είναι πολύ βαρύ.
  • Διδάξτε του τρόπους συμπεριφοράς για επίλυση συγκρούσεων που δεν περιλαμβάνουν βία. Επίσης διδάξτε του πώς να ζητάει αυτό που θέλει με ευγενικό τρόπο.
  • Μην το χτυπάτε ως τιμωρία για την επιθετική του συμπεριφορά. Του διδάσκετε αυτό ακριβώς που θέλετε να σταματήσει: τη βία. Προτιμήστε ως τιμωρία την αφαίρεση προνομίων.
  • Επικοινωνήστε με το σχολείο και συζητήστε με τον δάσκαλο για την αντιμετώπιση της επιθετικής συμπεριφοράς του παιδιού σας.
  • Επαινείτε και ενισχύετέ το κάθε φορά που επιδεικνύει συνεργατικές και φιλικές συμπεριφορές προς άλλα παιδιά.
  • Ελέγχετέ το συχνά για να βεβαιωθείτε ότι δεν έχει επιστρέψει σε επιθετικές συμπεριφορές.


Σχολική βία
ΠΗΓΗ: obrela.gr

24 Ιουλ 2011

Μια διαφορετική κακομεταχείριση

(είδηση του 2009)

Ο υστερικός υπερπροστατευτισμός μιας μητέρας προς το παιδί της φτάνει ξανά σε ιταλικό δικαστήριο, αυτήν τη φορά εξαιτίας της άρνησης της γυναίκας να δώσει δικαίωμα επισκέψεων στον πατέρα του 12χρονου αγοριού με τον οποίο έχει πάρει διαζύγιο.

Η μητέρα και ο παππούς του παιδιού έχουν ήδη καταδικαστεί για κακομεταχείρισή του, όχι γιατί ασκούσαν σωματική βία στον μικρό, αλλά γιατί του απαγόρευαν σχεδόν τα πάντα. Το δικαστήριο δέχτηκε ότι συνιστά κακομεταχείριση το γεγονός ότι η μαμά δεν επέτρεπε στο αγόρι να πηγαίνει πουθενά αλλού πέραν του σχολείου, αλλά και εκεί του απαγόρευε να παίρνει μέρος στα πειράματα, να κάνει γυμναστική και να έχει επαφές με συμμαθητές του. Στη δικογραφία που δημοσιοποιήθηκε όλοι έμειναν άφωνοι όταν άκουσαν πως η μητέρα έδινε στο παιδί το κολατσιό του κομμένο σε μπουκιές!

Το αγόρι είχε ψυχοσωματικές δυσλειτουργίες και στα εννιά του χρόνια είχε κινητικότητα τρίχρονου παιδιού. Ήταν βεβαίως και εξαιρετικά εσωστρεφές, χωρίς επαφή με το σχολικό περιβάλλον, χωρίς φίλους και επικοινωνία.

Η μητέρα και ο παππούς είχαν καταδικαστεί το 2004 σε περίπου 1,5 χρόνο φυλάκιση με αναστολή αλλά φαίνεται ότι στην πορεία δεν έβαλαν μυαλό. Ο πατέρας του παιδιού, που ζει σε άλλη πόλη της Ιταλίας, επανέρχεται δικαστικά διεκδικώντας να βλέπει το παιδί του, επιδιώκοντας να το βοηθήσει να βρει τη χαμένη του ισορροπία, αυτήν που του στέρησε ο υπερπροστατευτισμός της μητέρας...


Υπερπροστασία

Η σχέση των γονέων και το παιδί

Της Μαρίας Σαράντη
Ψυχοθεραπεύτρια-Παιδοψυχολόγος, mariasaranti.blogspot.com

Κάθε άνθρωπος είναι ένας εν δυνάμει γονέας. Όταν όμως θελήσει να κάνει ένα παιδί, οφείλει να σκεφτεί τις οικογενειακές συνθήκες μέσα στις οποίες θα το φέρει να ζήσει. Η πορεία ενός παιδιού είναι προκαθορισμένη ώς έναν βαθμό πριν το ίδιο γεννηθεί και σε αυτό παίζουν ρόλο
  • οι γονείς,
  • η διάθεσή τους ως προς την ύπαρξη ακόμη ενός μέλους στην οικογένεια,
  • η ετοιμότητά τους για τον ρόλο του γονιού και
  • η δική τους προσωπική ιστορία ως παιδιά.

Η κυριότερη συνθήκη είναι η επιλογή του συντρόφου με τον οποίο αποφασίζει κάποιος να κάνει παιδί. Πολλοί άνθρωποι, ειδικά τα τελευταία χρόνια, βρίσκονται με έναν σύντροφο και τον επιλέγουν να κάνουν παιδί, διότι θα γίνει «καλός πατέρας» ή «καλή μητέρα», χωρίς τα τρυφερά συναισθήματα που λειτουργούν προστατευτικά για τη σχέση δύο ανθρώπων που θέλουν να συμπορευτούν και να δημιουργήσουν. Αυτή η λογική είναι προβληματική.

Η σχέση των γονέων είναι ο πυρήνας της οικογένειας. Το παιδί, πέρα από την καθαυτή οντότητά του και την εξέλιξη της ύπαρξης, έρχεται με σκοπό τη συναισθηματική συνέχεια του ζευγαριού, όχι για να συμπληρώσει τα κενά ενός συντρόφου.

Συναίσθημα

Είναι πολύ σημαντικό όταν γίνεται επιλογή συντρόφου ένα κριτήριο να είναι η καταλληλότητά του ως γονέα, αλλά δεν είναι το βασικό. Ένα παιδί χρειάζεται γονείς που αγαπιούνται. Η εικόνα τους και το συναισθηματικό περιβάλλον μέσα στο οποίο μεγαλώνει του γίνονται πρότυπο για το τι είναι φυσιολογικό, τι θα αναζητήσει το ίδιο στις σχέσεις του και πώς γενικότερα θα μάθει να σχετίζεται με τους ανθρώπους αλλά και με το συναίσθημα. Όταν οι γονείς είναι τρυφεροί μεταξύ τους και το παιδί το αντιλαμβάνεται, νιώθει συναισθηματική ασφάλεια, ενώ παράλληλα μαθαίνει και το ίδιο να είναι τρυφερό με τους ανθρώπους, με τα αδέλφια του, με τους φίλους και με το άλλο φύλο.

Επικοινωνία

Παράλληλα, είναι σημαντική και η επικοινωνία, διότι με αυτήν κάθε δυσκολία, χαρά, προβληματισμός, επιθυμία μπορούν να γίνουν κατανοητά από τον σύντροφο. Όταν υπάρχει αυτή η ποιότητα σε μια σχέση, τότε οι πιθανότητες συντήρησης και της σχέσης και του θετικού συναισθήματος αυξάνουν, με αποτέλεσμα να μπορεί να διατηρηθεί η οικογένεια ενωμένη. Επίσης, όσο πιο ευσυμβίβαστοι είναι δύο άνθρωποι μεταξύ τους τόσο αυξάνουν οι πιθανότητες επιβίωσης της σχέσης· οι κοινές ή κοντινές αντιλήψεις, καταβολές και ενδιαφέροντα, για παράδειγμα, θα οδηγήσουν σε μια καλύτερη ροή της σχέσης και κατ’ επέκταση της οικογένειας.

Κοινή διαπαιδαγώγηση

Τέλος, ωφέλιμο είναι οι μελλοντικοί γονείς να έχουν ένα κοινό πλάνο διαπαιδαγώγησης. Χρειάζεται να συμφωνεί το ζευγάρι σε ζητήματα όπως είναι ο τρόπος που φαντάζεται ότι θα μεγαλώσει το παιδί, η κατάλληλη συμπεριφορά προς αυτό, η συμμετοχή ή μη των δικών τους γονέων, αν θα πάει σε ιδιωτικό ή δημόσιο σχολείο, ποιος θα μένει στο σπίτι (αν μένει) για να μεγαλώσει το παιδί, ποια τιμωρία είναι επιτρεπτή ή όχι κ.ο.κ.

Αφού λοιπόν η επιλογή συντρόφου έχει γίνει και τίθεται το θέμα πότε κάνει ένα ζευγάρι παιδί, η απάντηση είναι όταν ο καθένας ξεχωριστά νιώθει έτοιμος συναισθηματικά και πρακτικά για να γίνει γονιός, καθώς και όταν η σχέση είναι ώριμη για να αντέξει την έλευση ακόμη ενός μέλους, και μάλιστα απαιτητικού λόγω της αγωνίας της ύπαρξης που βιώνει.

Εν κατακλείδι, είναι σοφό οι μελλοντικοί γονείς να έχουν βρει κοινούς κώδικες, κοινά σημεία, να έχουν ζωντανό συναίσθημα και να λειτουργούν αρμονικά ως ζευγάρι. Για να γίνει καλύτερα κατανοητό, παραθέτουμε ένα πολύ απλό και κατανοητό παράδειγμα: ο μπαμπάς είναι τυρί και η μαμά ζαμπόν (ή το αντίστροφο), δηλαδή ο καθένας ξεχωριστά αρέσει στο παιδί και ταιριάζουν μεταξύ τους. Αν όμως ο μπαμπάς είναι τυρί και η μαμά σοκολάτα, τότε αρέσει στο παιδί ξεχωριστά ο καθένας, αλλά ο συνδυασμός τους δεν του αφήνει ωραία γεύση...

Γονείς
ΠΗΓΗ: Ελευθεροτυπία (21.08.2007)

21 Ιουλ 2011

Θυμήσου την παιδική ζωή σου!

Της Όλγας Παπακυριακίδου
Νηπιαγωγός, akomaenapaidi.blogspot.com

Σκέψου καλά και προσπάθησε να θυμηθείς
τότε που ήσουν μικρό παιδί,
τότε που πήγαινες σχολείο,
τότε που μάθαινες τα πρώτα σου γράμματα,
τότε που έγραφες το πρώτο σου «Σκέφτομαι και Γράφω»,
τότε που έσβηνες τις πρώτες σου λέξεις για να τις ξαναγράψεις·
και τσαλάκωνες τη σελίδα του τετραδίου σου...

Θυμάσαι πόσο λαχταρούσες να χτυπήσει το κουδούνι για διάλειμμα;
Θυμάσαι πόσο στενοχωριόσουν όταν χτυπούσε το κουδούνι «για μέσα»;
Θυμάσαι τι ένιωθες όταν έτρεχες στο διάλειμμα χωρίς λόγο και σκοπό;
Θυμάσαι πώς ένιωθες όταν έβρισκες μπάλα σε ώρα διαλείμματος;
Θυμάσαι που θυμόσουν να φας μόλις χτυπούσε το κουδούνι για μάθημα;
Θυμάσαι πόσες φορές χτυπούσες στο σχολείο;
Θυμάσαι πόσο λερωμένος και ιδρωμένος γυρνούσες στο σπίτι;
Θυμάσαι τη χαρά που σε πλημμύριζε όταν έπεφτες κουρασμένος στο κρεβάτι και σκεφτόσουν τα διαλείμματα της επόμενης μέρας;

«Μεγάλε», προσπάθησε να μην ξεχνάς...

Μην τρομάζεις κάθε φορά που το παιδί σου έρχεται στο σπίτι με νερομπογιές στην μπλούζα του.
Μη σε πιάνει υστερία κάθε φορά που λέει: «με χτύπησε ο Γιώργος».
Μη χλωμιάζεις με την παραμικρή γρατζουνιά στο πόδι του.
Μην το απειλείς επειδή δεν τρώει πολύ στα διαλείμματα.

Άσε το παιδί σου να τρέξει στην αυλή.
Άσε το παιδί σου να διεκδικήσει.
Άσε το παιδί σου να έχει φίλους.

Μην του στερείς την παιδική ζωή του.
Του είναι απαραίτητη.

Διαπαιδαγώγηση

15 Ιουλ 2011

Προσαρμογή στην κατασκήνωση

Της Αλεξάνδρας Καππάτου
Ψυχολόγος, παιδοψυχολόγος, συγγραφέας, akappatou.gr

Σε μια οργανωμένη κατασκήνωση τα παιδιά έχουν την ευκαιρία να βρεθούν στη φύση και να μοιραστούν με συνομηλίκους τους διάφορες εμπειρίες μακριά από την οικογένεια. Ζουν, δηλαδή, σε μικρογραφία μια οργανωμένη κοινωνία που διέπεται από κανόνες, τους οποίους καλούνται να τηρήσουν.

Η εμπειρία αυτή συνήθως λειτουργεί θετικά στην ψυχική ωρίμανση του παιδιού: δέχεται νέα ερεθίσματα, μαθαίνει να αυτενεργεί και να στηρίζεται στον εαυτό του, δημιουργεί φιλίες και λειτουργεί συντροφικά μέσα στην ομάδα, λαμβάνοντας υπόψη και τους άλλους. Όλα αυτά του δημιουργούν ένα αίσθημα χαράς και επιβεβαίωσης.

Πολλοί γονείς, αν και βλέπουν θετικά την κατασκήνωση, προβληματίζονται, ιδίως αν πρόκειται να αποχωριστούν το παιδί τους για πρώτη φορά.

Προϋποθέσεις

Είναι γεγονός ότι, για να βιώσει θετικά ένα παιδί αυτήν την εμπειρία, απαιτούνται κάποιες προϋποθέσεις, όπως, για παράδειγμα, να έχει περάσει τα 7 χρόνια και να έχει προχωρήσει η κοινωνικοποίησή του. Πρέπει ήδη να έχει προσαρμοστεί στο σχολείο, εφόσον έχει προηγηθεί η φοίτησή του στο νηπιαγωγείο και βρίσκεται τώρα στο δημοτικό.

Επίσης, για να μην αναπτύξει το άγχος του αποχωρισμού, πρέπει να έχει κατανοήσει ότι μπορεί οι γονείς να φεύγουν, αλλά θα επιστρέψουν έπειτα από ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και, παρ’ ότι δεν είναι μαζί του, το αγαπούν.

Είναι εύλογο ότι αυτά τα κριτήρια λειτουργούν κατά περίπτωση και πάντα σε συνάρτηση με τον τρόπο που έχει διαπαιδαγωγηθεί το παιδί. Οι γονείς μπορούν να αντιληφθούν κατά πόσο είναι έτοιμο, αν συλλογιστούν και αξιολογήσουν τις αντιδράσεις του σε διάφορες περιπτώσεις της καθημερινότητας, όπως π.χ. αν μπορεί να κοιμηθεί κάποιο βράδυ σε φιλικό σπίτι, αν κάνει εύκολα φιλίες, πώς αντιδρά στα διάφορα προβλήματα που παρουσιάζονται κ.ά. Έτσι θα σχηματίσουν κάποια άποψη για τον βαθμό της ετοιμότητάς του να αποδεχτεί αυτή την εμπειρία. Και φυσικά παίζει ρόλο η επιθυμία του ίδιου του παιδιού να πάει στην κατασκήνωση.



Χρήσιμες οδηγίες

1 Προκειμένου να επιλέξουν οι γονείς την κατασκήνωση, είναι σκόπιμο να γνωρίζουν, εκτός από τον τρόπο λειτουργίας και τον εξοπλισμό που διαθέτει, το αναλυτικό πρόγραμμα των ημερήσιων δραστηριοτήτων, καθώς και τις δυνατότητες που παρέχει για παιχνίδι και δημιουργική απασχόληση. Η άμεση επικοινωνία με τα άτομα στα οποία θα εμπιστευτούν το παιδί τους είναι καθοριστική. Από τη στιγμή που θα κατασταλάξουν, είναι αναγκαίο να τους ενημερώσουν για οτιδήποτε το αφορά, όπως πιθανά προβλήματα υγείας ή ιδιαιτερότητες και ευαισθησίες.

2 Απαιτείται αρκετή συζήτηση με το παιδί προτού πάει στην κατασκήνωση, ώστε να ενημερωθεί λεπτομερώς για τις δραστηριότητες που θα αναπτύξει εκεί, αλλά και να αντιληφθεί ότι ναι μεν θα αποκτήσει φίλους, θα παίζει και θα αθλείται, αλλά θα υπάρχουν και κάποιες υποχρεώσεις που πρέπει να αναλάβει, όπως π.χ. να εξυπηρετεί μόνο του τον εαυτό του.

3 Είναι χρήσιμο το παιδί να πάει με συμμαθητές ή γνωστά του παιδιά, κυρίως αν είναι η πρώτη φορά.

4 Πρέπει να είναι εφοδιασμένο με άνετα ρούχα, κάποια αγαπημένα παιχνίδια και βιβλία, χωρίς όμως περιττά πράγματα.

5 Οι τακτικές επισκέψεις των γονιών είναι αναγκαίες και φυσικά πρέπει να γίνονται στο πλαίσιο του προγράμματος κάθε κατασκήνωσης. Η χαρά του παιδιού είναι μεγάλη, γιατί του δίνεται επιπλέον η ευκαιρία να τους παρουσιάσει στους νέους φίλους του.

6 Η στάση των γονιών κατά την ώρα του αποχωρισμού πρέπει να είναι σταθερή. Είναι προτιμότερο, ειδικά στο ξεκίνημα, να κρύψουν την ανησυχία και το άγχος τους, δείχνοντας σίγουροι ότι το παιδί θα προσαρμοστεί.

7 Δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις που, ενώ το παιδί φαίνεται σίγουρο για τον εαυτό του ή ζητά να πάει στην κατασκήνωση με τους φίλους του, μόλις βρεθεί εκεί και διαπιστώσει ότι η καθημερινότητα απαιτεί και υποχρεώσεις, δυσφορεί. Στην περίπτωση αυτή χρειάζεται η στήριξη των γονιών. Τα παιδιά που είναι υπερβολικά προσκολλημένα αντιδρούν άσχημα σε περιβάλλον έξω από την οικογένεια. Αν η αντίδρασή τους συνεχίζεται μετά την πρώτη εβδομάδα, ίσως δεν είναι έτοιμα να προσαρμοστούν. Τότε είναι προτιμότερο να αποχωρήσουν και να ξαναδοκιμάσουν την επόμενη χρονιά, αφού προετοιμαστούν καλύτερα.

8 Μόλις τελειώσουν οι μέρες της ομαδικής ζωής και το παιδί επιστρέψει πάλι στην οικογένεια, οι γονείς είναι καλό να μοιραστούν τις εμπειρίες του και να ενισχύσουν την ανάπτυξη των δεξιοτήτων που απέκτησε.

Καλοκαίρι – Σχολικές διακοπέςΦίλοι
ΠΗΓΗ: Ελευθεροτυπία (09.07.2011)
ΕΙΚΟΝΑ: babysitting.academy

6 Ιουλ 2011

Τα παιδιά δεν είναι καρτούν

Μια διαφήμιση για την παιδική κακοποίηση


Τα πραγματικά παιδιά δεν αναπηδούν όπως οι χαρακτήρες στα κόμικς. Τα πραγματικά παιδιά πονάνε στο σώμα, πονάνε και στην ψυχή. Εμείς οι «μεγάλοι» είμαστε δυνατότεροι μόνο για έναν λόγο: για να τα προστατεύουμε!


Διαβάστηκαν περισσότερο την τελευταία εβδομάδα