«Οι γονείς έρχονται καθημερινά αντιμέτωποι με διαφόρων ειδών δύσκολα ερωτήματα που θέτει το παιδί», εξηγεί η κ.
Αποστολία Ντέκοβα, κλινική ψυχολόγος. «Οι ερωτήσεις αυτές συχνά τους φέρνουν σε δυσάρεστη θέση, καθώς δε γνωρίζουν πώς να απαντήσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο χωρίς να πληγώσουν τα συναισθήματά του».
Ακολουθεί, με τη βοήθεια της κ. Ντέκοβα, ένας... οδικός χάρτης για το πώς να μιλήσετε στο παιδί σας για το σεξ, το διαζύγιο και την οικονομική κρίση:
Πώς να μιλήσω στο παιδί μου για το σεξ
Στις ερωτήσεις των παιδιών γύρω από το σεξ οι γονείς νιώθουν συχνά αμηχανία, ανησυχία, έκπληξη, θυμό και αρνητικότητα. Τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας θέτουν συνήθως ερωτήσεις για την τεκνοποίηση και τη διαφορετικότητα των δυο φύλων: «Από πού γεννιούνται τα μωρά;» «Γιατί φουσκώνει η κοιλιά της μαμάς;» «Πώς μπαίνουν τα μωρά στην κοιλιά της μαμάς;» «Γιατί η μητέρα είναι διαφορετική από τον πατέρα;».
Σύμφωνα με την κ. Ντέκοβα, είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι σε αυτή την ηλικία υπάρχει έντονο ενδιαφέρον του παιδιού προς τα γεννητικά του όργανα και αίσθηση ικανοποίησης όταν τα αγγίζει (αυνανισμός). Ο αυνανισμός του παιδιού δεν έχει τη σεξουαλική χροιά που θα αποκτήσει αργότερα στη ζωή του ατόμου, αλλά δρα καταπραϋντικά από τις διάφορες εσωτερικές και εξωτερικές εντάσεις που τυχόν βιώνει.
Οι γονείς χρειάζεται:
- Να απαντούν με ειλικρίνεια και ευθύτητα στις ερωτήσεις του παιδιού.
- Να αποφεύγουν τα μικροψεματάκια ή απλοποιημένες θεωρίες όπως «το αδερφάκι σου το έφερε ο πελαργός».
- Να ονοματίζουν ορθά τα εξωτερικά όργανα του σώματος (πέος, κόλπος, στήθος).
- Στην ερώτηση «τι είναι σεξ;» μια πιθανή απάντηση είναι η εξής: «Σεξ είναι όταν δύο άνθρωποι αγαπιούνται και ενώνουν τα σώματά τους. Μ’ αυτόν τον τρόπο δείχνουν την αγάπη τους».
- Σε περίπτωση που ο γονιός δει το παιδί του να αυνανίζεται σε κάποιον κοινόχρηστο χώρο του σπιτιού θα χρειαστεί να του αποσπάσει την προσοχή με κάποιο παιχνίδι ή λέγοντάς του ότι θα του διαβάσει κάποιο παραμύθι. Στη συνέχεια μπορεί να του εξηγήσει ότι αν θέλει να ασχοληθεί με το σώμα του, θα χρειαστεί να πάει στο δωμάτιό του.
Αντίθετα, στην εφηβεία οι γονείς χρειάζεται:
- Να συζητούν με σοβαρότητα και ειλικρίνεια για τους σεξουαλικούς προβληματισμούς του εφήβου (σεξουαλικά μεταδιδόμενες ασθένειες, μεθόδους αντισύλληψης, σεξουαλικές λειτουργίες).
- Να σέβονται την ερωτική ζωή και τα σεξουαλικά ενδιαφέροντά του.
Πώς να μιλήσω στο παιδί μου για το διαζύγιο
Όταν φτάνουν στα πρόθυρα του διαζυγίου, οι γονείς αναρωτιούνται πώς θα μιλήσουν στο παιδί τους για το θέμα χωρίς να το στενοχωρήσουν ή να το πληγώσουν.
Σε αυτήν την περίπτωση θα χρειαστεί:
- Να αποφεύγουν να διαπληκτίζονται μπροστά στο παιδί.
- Η ανακοίνωση του διαζυγίου να γίνει ταυτόχρονα και από τους δύο γονείς. Αν πρόκειται για παιδί προσχολικής και σχολικής ηλικίας, η ανακοίνωση καλό είναι να γίνει μία έως δύο εβδομάδες πριν την αποχώρηση. Από την άλλη πλευρά, τα παιδιά που βρίσκονται στην εφηβεία χρειάζονται περισσότερο χρόνο προκειμένου να αποδεχτούν τη νέα κατάσταση. Θα χρειαστεί, επομένως, να ενημερωθούν λίγους μήνες νωρίτερα.
- Να διαβεβαιώσουν το παιδί ότι εκείνο δεν είναι υπεύθυνο για την κατάσταση του διαζυγίου. Συχνά τα παιδιά, ιδίως της προσχολικής ηλικίας, νιώθουν ενοχές ότι ήταν «κακά παιδιά» ή ότι έκαναν κάποια αταξία και γι’ αυτόν τον λόγο ο γονιός αποχωρεί.
- Να το διαβεβαιώσουν ότι παρόλο που χωρίζουν, θα συνεχίσουν να είναι δίπλα του και να το στηρίζουν, ο κάθε γονιός με τον δικό του τρόπο.
- Να ενθαρρύνουν το παιδί να διατυπώνει ερωτήσεις, στις οποίες θα απαντούν με ειλικρινή και ξεκάθαρο τρόπο.
- Να αποδεχτούν και να σεβαστούν τυχόν αντιδράσεις του (θυμό, αρνητικότητα).
- Να συζητήσουν μαζί του για τυχόν αλλαγές που μπορεί να προκύψουν στην καθημερινότητά του (αλλαγή διαμονής, αλλαγή σχολείου).
Πώς να μιλήσω στο παιδί μου για την οικονομική κρίση
Στους χαλεπούς καιρούς που διανύουμε η οικονομική κρίση είναι μια λέξη που ακούγεται καθημερινά στον κοινωνικό και σχολικό περίγυρο του παιδιού αλλά και από τα ΜΜΕ. Οι γονείς συχνά διερωτώνται ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να του μεταφέρουν την οικονομική κατάσταση της οικογένειας χωρίς να το τρομοκρατήσουν ή να το αγχώσουν.
Κάποιες μικρές συμβουλές:
- Να μιλήσουν στο παιδί για την οικονομική κατάσταση με απλά λόγια, χωρίς άγχος και συναισθηματική ένταση.
- Να το ενημερώσουν σε περίπτωση που η οικονομική κατάσταση της οικογένειας μπορεί να επιφέρει αλλαγές στη ζωή του (μείωση στο χαρτζιλίκι ή στις δραστηριότητές του).
- Να αποφύγουν εκφράσεις του τύπου «Δε θα έχουμε ψωμί να φάμε» ή «Θα μείνουμε άστεγοι», προκειμένου να εξηγήσουν τη δεινή οικονομική κατάσταση στην οποία βρίσκονται. Αυτός ο τρόπος θα επιφέρει περισσότερο άγχος στο παιδί παρά κατανόηση της κατάστασης.
- Να μην του αποκρύψουν την αλήθεια σε περίπτωση που κάποιος από τους δύο γονείς μείνει άνεργος.
- Να του μεταδώσουν την ελπίδα ότι αυτή η κατάσταση είναι προσωρινή, ότι κάποια στιγμή θα μεταβληθεί και πως γι’ αυτό δε χρειάζεται εκείνο να στενοχωριέται.
Πολλές φορές τα παιδιά συντονίζονται με την ψυχική κατάσταση των γονιών τους, με αποτέλεσμα να την απορροφούν. Αυτό μπορεί να έχει επιπτώσεις στην ψυχική και σωματική τους υγεία και να εκδηλωθούν προβλήματα όπως πονοκέφαλοι, διατροφικές διαταραχές ή διαταραχές ύπνου, αδικαιολόγητη απόσπαση της προσοχής, άγχος και μελαγχολία. Σε περίπτωση που οι γονείς παρατηρήσουν κάποια αλλαγή στη συμπεριφορά του παιδιού θα χρειαστεί να απευθυνθούν σε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας.
ΔιαζύγιοΣεξουαλική ΑγωγήΨυχική υγεία
